tag:blogger.com,1999:blog-49404356759737280702024-03-23T03:13:40.826-07:00CYBERLAW - კიბერსივრცის სამართალიLevan Bodzashvilihttp://www.blogger.com/profile/04533101979004300508noreply@blogger.comBlogger43125tag:blogger.com,1999:blog-4940435675973728070.post-59512271405631374092014-03-06T05:11:00.001-08:002014-03-06T05:11:11.423-08:00კიბერ ომი უკრაინაში - "კიბერ ბერკუტის" მოქმედებები<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div style="text-align: justify;">
რუსეთის საქართველოზე შეტევამდე 2008 წლის აგვისტოში კიბერ შეტევები ფართოდ იყო გამოყენებული რუსული ჰაკერული წრეების მხრიდან. არც უკრაინაა გამონაკლისი დღეს. შედარებით მცირე მასშტაბის შეტევები ხორციელდება რუსული მხრიდან, განსაკუთრებით კი კომუნიკაციებზე. სამშაბათს პირველად განაცხადეს უკრაინის ხელისუფლების წარმომადგენლებმა, რომ საკომუნიკაციო ქსელები იქნა მიზანში ამოღებული, რაც ტექნოლოგიური შეტევის პირველი უტყუარი ნიშანია. "მე ვადასტურებ, რომ ზედიზედ მეორე დღეა მიმდინარეობს შეტევა უკრაინის მთავრობისა და პარლამენტის წევრთა მობილურ ტელეფონებსა და კომუნიკაციების საშუალებებზე" - განაცხადა უკრაინის უშიშროების სამსახურის უფროსმა ვალენტინ ნალივაიჩენკომ - "ყირიმის უკრტელეკომის შენობაში დაყენებულ იქნა აპარატურა რომელიც ბლოკავს ჩემსა და ნებისმიერ სხვა კომუნიკაციის საშუალებას"- დასძენს იგი. თუმცა უსაფრთხოების ექსპერტები არ მიიჩნევენ ამას რუსეთის სრულ კიბერშესაძლებლობების გამოყენებად. ჰაკერული შეტევები ხორციელდება ორივე მხრიდან, უკრაინულმა კიბერდაჯგუფებამ "კიბერბერკუტმა" გამოაქვეყნა 40-მდე საიტის სია რომლებზე ვანდალური კიბერთავდასხმებიც მათ განახორციელეს. მათ შორის რუსული საინფორმაციო მაუწყებლის Russian Today - ის გვერდზეც, სადაც ყველგან სიტყვა "რუსი" შეცვლილი იქნა სიტყვით "ნაცისტები". </div>
<br />
სრული სტატია შეგიძლიათ იხილოთ <a href="http://www.bbc.com/news/technology-26447200" target="_blank">http://www.bbc.com/news/technology-26447200</a></div>
Levan Bodzashvilihttp://www.blogger.com/profile/04533101979004300508noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4940435675973728070.post-85696228623481063462013-10-04T00:16:00.003-07:002013-10-04T00:16:50.944-07:00ე.წ. ჯიჰადის ვიდეოზე რადიო პალიტრის გადაცემა 04.10.13<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
ლევან ბოძაშვილი და ვახტანგ მაისაია საუბრობენ ჯიჰადის ვიდეოს საქმეზე რადიო პალიტრის ეთერში. </div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi_9zv1ZwjpCH16pLoLqeH-IQkZAPGBCkDl1kkA3rbg4XryAmHSAfAvMITe3DrVPjHCBAG-2xXEJTSKgCsat9-zRre0E1oc1LJ_DcZGUF81OAhk1cgEKNX-u6zWvGwj9izOl-Lbjzit-iw/s1600/palitra03-10-2013_18_41_38.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="202" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi_9zv1ZwjpCH16pLoLqeH-IQkZAPGBCkDl1kkA3rbg4XryAmHSAfAvMITe3DrVPjHCBAG-2xXEJTSKgCsat9-zRre0E1oc1LJ_DcZGUF81OAhk1cgEKNX-u6zWvGwj9izOl-Lbjzit-iw/s320/palitra03-10-2013_18_41_38.jpg" width="320" /></a></div>
<a href="http://www.myvideo.ge/?act=dvr&chan=palitra&seekTime=03-10-2013%2018:42" target="_blank">http://www.myvideo.ge/?act=dvr&chan=palitra&seekTime=03-10-2013%2018:42</a></div>
Levan Bodzashvilihttp://www.blogger.com/profile/04533101979004300508noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4940435675973728070.post-8574865644821040672013-01-24T10:10:00.000-08:002013-01-24T10:14:56.409-08:00ელექტრონული მტკიცებულება - როგორ დავიცვათ თავი <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ელექტრონულ მტკიცებულებათა ექსპერტიზა და ადვოკატირება - </span></b><b><span style="color: red; font-family: "Sylfaen","serif";">R.B.& Partners</span></b><b><span style="font-family: "Sylfaen","serif";">-</span></b><b><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ის ექსკლუზიური შეთავაზება<o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";"><br /></span></b></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjvt56HoLJpZi27o9scMsVUD59v-QBzDeVhYQP2-REHVp9BPc_0TfxCWDhLoNwf19auRDsC0EPiMGLhJ6C75B67u-C9l1nHYJ6f37BQ7_HVGgjxA7Vwtx9MzTn-FS84BUhVWVazkxwZH58/s1600/banner-computer-forensics-1.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="80" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjvt56HoLJpZi27o9scMsVUD59v-QBzDeVhYQP2-REHVp9BPc_0TfxCWDhLoNwf19auRDsC0EPiMGLhJ6C75B67u-C9l1nHYJ6f37BQ7_HVGgjxA7Vwtx9MzTn-FS84BUhVWVazkxwZH58/s320/banner-computer-forensics-1.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">თუ თქვენ ბრალი
გედებათ სისხლის სამართლის დანაშაულში, ელექტრონულ (კომპიუტერული, მობილური ან სხვა)
მტკიცებულებას, რომელიც თქვენი პერსონალური თუ სამსახურებრივი კომპიუტერიდან, მობილურიდან
თუ მონაცემთა ელექტრონული გადაცემის ხელსაწყოდან იქნება მოპოვებული, შეუძლია, ფიზიკური
მტკიცებულებისგან განსხვავებით, როგორც თქვენი გამართლება, ასევე უსამართლო დასჯა.
თანაც ისე, რომ არც გამომძიებელს, არც პროკურორსა და არც მოსამართლეს თავიანთი გადაწყვეტილების
სისწორეში ეჭვი არ შეეპაროს. </span></div>
<a name='more'></a><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg99dDyXkEEPlFAByxNFpai72-YAnbjzyy8P7GXfksoxcB85j_kBB0M4NLf-80r6S9ZRtBjTY5Mx3cL65JYXu3D6Y2SAZEaaBYeRheII1nIhcklryzho_AP22FTud1y4IGQ-el8aDwy_ko/s1600/20080930.123719_harddisk_crime.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="160" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg99dDyXkEEPlFAByxNFpai72-YAnbjzyy8P7GXfksoxcB85j_kBB0M4NLf-80r6S9ZRtBjTY5Mx3cL65JYXu3D6Y2SAZEaaBYeRheII1nIhcklryzho_AP22FTud1y4IGQ-el8aDwy_ko/s320/20080930.123719_harddisk_crime.jpg" width="320" /></a></div>
არასათანადო წესითა და კვალიფიკაციით განხორციელებული
ასეთი მტკიცებულების მოპოვების მეთოდიკამ დიდი შანსია თქვენ სამუდამოდ დაგაზარალოთ
ან გამოუსწორებელი ზიანი მიაყენოს თქვენ რეპუტაციას, ბიზნეს ან კარიერას. ელექტრონული
მტკიცებულება ასევე შეიძლება აღმოჩნდეს ერთადერთი გამამართლებელი ალიბი თქვენთვის.
ამდენად, ასეთი სახის ექსპერტიზის განხორციელება აუცილებელი და გადაუდებელი პირობაა
სისხლის სამართლებრივი ბრალდებისა და სასჯელისგან თავის ეფექტურად დასაცავად. ასეთი
ექსპერტიზა მით უმეტეს მნიშვნელოვანია, როდესაც კანონმდებლობა არ ითვალისწინებს ელექტრონული
მტკიცებულების მოპოვების, დაცვისა და ანალიზის სპეციალურ წესებს, რაც უნდა განსხვავდებოდეს
ჩვეულებრივი, რეალური და ფიზიკური მტკიცებულებების მოპოვებისა და დაცვის წესებისაგან.
<o:p></o:p><br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">განვიხილოთ მაგალითი.
თუ თქვენი კომპიუტერი, ან ინტერნეტში ჩართული მობილური, პლანშეტი ან სხვა მოწყობილობა
არასათანადო, არალიცენზირებული სისტემებითაა დაცული (თუმცა ასეთი დაცვის შემთხვევაშიც
რისკი დიდია), მაშინ თქვენ დგეხართ რისკის წინაშე, რომ თქვენი მოწყობილობა გამოყენებულ
იქნეს დანაშაულის ჩასადენად. დავუშვათ და მოხდა ასეთი დანაშაულის ჩადენა (მაგ. ვირუსის
გავრცელება, უნებართვო შეღწევა და სხვა თქვენი კომპიუტერის მეშვეობით) ისე, რომ თქვენ
ამის შესახებ არაფერი იცით. როგორ დაამტკიცებთ საგამოძიებო და სასამართლო ორგანოებს
წინაშე, რომ ეს ქმედება თქვენ არ ჩაგიდენიათ? მეტიც, თუ საგამოძიებო ორგანოებმა ამოიღეს,
დალუქეს და წაიღეს თქვენი კომპიუტერი, ვინ მოგცემთ გარანტიას, რომ საგამოძიებო ორგანოების
მიერ მისი დათვალიერების დროს თქვენ კომპიუტერში არ მოხვდება ვირუსი, უკანონო მასალა
ან ისეთი მტკიცებულება, რომელიც თქვენს წინააღმდეგ იმოქმედებს, მიუხედავად იმისა, ექნება
თუ არა ასეთი განზრახვა გამომძიებელს? სწორედ ამიტომ, ჩვენი კომპანია მუშაობს საქართველოში
პირველად, სპეციალური მეთოდით, რომელიც ითვალისწინებს ელექტრონული მტკიცებულების ექსპერტიზაზე
დაყრდნობილ სამართლებრივ დაცვას. წინა-სასამართლო და სასამართლო დავის წარმოების პროცესი
აგებულია ელექტრონული მტკიცებულებისა და საპროცესო ნორმების სპეციფიურ შერწყმაზე, რაც
ითვალისწინებს როგორც პროგრამულ საინჟინრო ექსპერტიზას, ასევე კვალიფიცურ კიბერადვოკატირებას. <o:p></o:p></span></div>
</div>
Levan Bodzashvilihttp://www.blogger.com/profile/04533101979004300508noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4940435675973728070.post-67012994843450345272013-01-16T01:26:00.002-08:002013-01-16T01:36:06.141-08:00რუსეთის კიბერ შესაძლებლობები (კვლევა)<br />
<br />
<div style="text-align: center;">
<b>რუსეთის კიბერშესაძლებლობები</b></div>
<div style="text-align: center;">
<b>ნიკოლოზ კოხრეიძე</b></div>
<div style="text-align: center;">
<b><br /></b></div>
<div style="text-align: center;">
<b>ზოგადი მიმოხილვა</b></div>
<div style="text-align: center;">
<b><br /></b></div>
<div style="text-align: justify;">
თანამედროვე სამყაროში კიბერშეტევების სიხშირე და სიმძლავრე ყოველდღიურად იზრდება, ამას კი ხშირ შემთხვევაში ტექნოლოგიების მოხმარებაში გათვითცნობიერება განაპირობებს. დროთა განმავლობაში სულ უფრო მეტი ახალგაზრდა ინტერესდება ტექნოლოგიური საშუალებების გამოყენებითა და შესაბამისად მათი მანიპულირებითაც, ისინი ხვდებიან რომ ამ მეთოდებით შესაძლებელია სერიოზული ზიანის მიყენება და ზოგჯერ მნიშვნელოვანი სარგებლის მიღებაც კი.</div>
<div style="text-align: justify;">
კიბერშეტევები ძირითადად ცალკეული დაჯგუფებების მიერ ხორციელდება და მიზნად ზიანის მიყენებას ან ჩვეულებრივი მოხმარებლისათვის მიუწვდომელი ინფორმაციის მიღებას ისახავს. ამ მთავარი ასპექტებიდან გამომდინარე კი მრავალმა დომინანტმა სახელმწიფომ გადაწყვიტა კიბერუსაფრთხოებისა და კიბერშეტევების სახელმწიფო და სამხედრო დონეზე აყვანა, შესაბამისად კონკრეტულმა სახელმწიფო სტრუქტურებმა საკუთარ რიგებში ჩართეს მაღალი დონის სპეციალისტები, რომელთაც შესწევთ ძალა განახორციელონ მასობრივი კიბერშეტევები, აწარმოონ კიბერშპიონაჟი და მოაწყონ დივერსიები.<br />
<br />
<a name='more'></a><br /></div>
<div style="text-align: justify;">
ამ დომინანტ სახელმწიფოებში მოისაზრებიან ა.შ.შ, რუსეთი, ჩინეთი, ირანი და სხვები. 2002 წელს ნატომ, პრაღის სამიტზე, შეიმუშავა კიბერ უსაფრთხოების პროგრამა, რაც გამოწვეული იყო ნატოს მოკავშირეებზე რუსეთის, სერბეთისა და ჩინეთის მხრიდან განხორციელებული კიბერშეტევებით. ამ სახელმწიფოებიდან სავარაუდოდ ყველაზე დიდი ყურადღება რუსეთს უნდა დავუთმოთ, რადგან მათ შექმნეს მსოფლიოში კიბერომის პირველი პრეცენდენტი 2008 წლის აგვისტოს ომის მიმდინარეობისას, რა დროსაც სამხედრო მოქმედებების პარალელურად ეს ქვეყანა სერიოზულად იყენებდა კიბერშეტევებს ქვეყნის შიდა კიბერსივრცის მუშაობის შეფერხების მიზნით. აღსანიშნავია, რომ რუსეთის კიბერშეტევები ჯერ კიდევ წინა საუკუნის ოთხმოციან წლებში დაიწყო, სწორედ ამ პერიოდიდან, რუსეთი იყენებდა სხვადასხვა ტექნოლოგიურ მეთოდებს კონტრდაზვერვისა და კიბერშეტევების განხორციელების მიზნით.</div>
<div style="text-align: justify;">
2012 წლის 2 ნოემბერს, ფორბსმა გამოაქვეყნა სტატია, რომელიც ეყრდნობა რუსეთის კასპერსკის ლაბორატორიის უკანასკნელ მონაცემებს. აღნიშნული მონაცემებით თუ ვიმსჯელებთ მსოფლიოს მასშტაბით არსებული ზიანის მომტანი პროგრამების თითქმის 24 პროცენტის ჰოსტინგი სწორედ რუსეთიდან მომდინარეობს. უკანასკნელი სამი თვის განმავლობაში ზიანის მომტანი პროგრამების შექმნის მხრივ რუსეთის წილი 8.6 პროცენტით გაიზარდა, რაც საკმაოდ დიდი ნიშნულია დროის ამ მცირე შუალედის გათვალისწინებით.</div>
<div style="text-align: justify;">
ფაქტია, რომ რუსეთი სერიოზულ ყურადღებას აქცევს კიბერშესაძლებლობებს და ამ მხრივ ის ყოველდღიურად ძლიერდება, თუმცა ვიდრე ვიმსჯელებდეთ მის ამჟამინდელ კიბერშესაძლებლობებზე აუცილებელია ამ ქვეყნის „კიბერწარსულის“ ანალიზი.</div>
<div style="text-align: justify;">
რუსეთის ყველაზე მნიშვნელოვანი კიბერ სპეცოპერაციები (ქრონოლოგია)</div>
<div style="text-align: justify;">
1985 წელი - რუსეთის „კაგებე“ თანამშრომლობს მარკუს ჰესთან, აღმოსავლეთ გერმანელ ჰაკერთან, რათა ამ უკანასკნელმა განახორციელოს შეტევები ა.შ.შ-ს თავდაცვის სააგენტოებზე. ამ მოვლენას შემდგომში „გუგულის კვერცხის საქმე“ ეწოდა. 1</div>
<div style="text-align: justify;">
1998 წელი - ა.შ.შ-ს სპეცსამსახურებმა აღმოაჩინეს, რომ რუსეთმა შეაღწია პენტაგონის, ნასასა და თავდაცვის დეპარტამენტის შიდა ქსელებში, აკვირდებოდა მათ და პერიოდულად იპარავდა საიდუმლო ფაილებს.</div>
<div style="text-align: justify;">
2006 წელი - რუსეთის სპეცსამსახურები აღწევენ ა.შ.შ-ს სახელმწიფო ქსელებში, რის შედეგადაც იპარავენ ტერაბაიტობით ინფორმაცია.</div>
<div style="text-align: justify;">
2007 წელი - რუსეთი ახორციელებს იმ დროისთვის ყველაზე მძლავრ კიბერნეტიკულ შეტევას ესტონეთზე, რომელიც ორიენტირებულია როგორც საჯარო ისე კერძო სექტორზე.</div>
<div style="text-align: justify;">
2008 წელი - საქართველოს კომპიუტერულ ქსელებზე შეტევა, რაც განხორციელდა რუსეთის მხრიდან საომარი მოქმედებების პარალელურად.</div>
<div style="text-align: justify;">
2009 წელი - აღმოსავლეთ ანგლიის კლიმატის კვლევის უნივერსიტეტიდან ათასამდე ელ-ფოსტა და მიმოწერა იქნა მოპარული, ამ ფაქტში გაერომ რუსეთი დაადანაშაულა.</div>
<div style="text-align: justify;">
2010 წელი - ა.შ.შ-ში აკავებენ რუსეთის საიდუმლო აგენტს, ალექსეი კარეტნიკოვს, რომელიც ცხრა თვის განმავლობაში მაიკროსოფტში პროგრამულ ტესტერად მუშაობდა. დაკავების შემდეგ მოხდა მისი დეპორტი.</div>
<div style="text-align: justify;">
აღნიშნული მონაცემები წარმოადგენს იმ კიბერშეტევების მცირედ სიას, რომელშიც რუსეთის სპეცსამსახურები აქტიურად მონაწილეობდნენ. აქვე ორიოდე სიტყვით შევეხები ესტონეთისა და საქართველოს შემთხვევებს, რაც გლობალური მასშტაბით ყველაზე მნიშვნელოვან მოვლენებს წარმოადგენს.</div>
<div style="text-align: justify;">
2007 წლის 27 აპრილს ესტონეთმა საკუთარ თავზე გამოსცადა იმ დროისათვის ერთ-ერთი ყველაზე კარგად დამუშავებული კიბერ შეტევების სერია, რომელიც რუსი ჰაკერების მიერ იქნა წარმოებული. აღნიშნული გამოწვეულ იქნა ესტონეთის მთავრობის მიერ მიღებული გადაწყვეტილების მიერ, რომელიც ეხებოდა მეორე მსოფლიო ომში დაცემული გმირების ქანდაკების, „ტალინის ბრინჯაოს ჯარისკაცის“, ტალინის სამხედრო სასაფლაოზე გადანაცვლებას. შეტევების სერია საათებისა და დღეების ნაცვლად, რამოდენიმე კვირის მანძილზე გაგრძელდა და გავლენა იქონიეს როგორც საჯარო ისე კერძო სექტორზე. კიბერ შეტევები მოიცავდა შემდეგ სახეობებს: ფიშინგს, ელ-ფოსტის სპამს, ვებსაიტების სახეცვლილებას, SYN/ICMP ფლადინგსა და დისტრიბიციული სერვისის გათიშვის ანუ DDoS შეტევებს, ეს უკანასკნელი კი ყველაზე ფართოდ იქნა გამოყენებული. ზოგიერთი წყაროს ინფორმაციით, ამგვარი მასიური შეტევების განხორციელებისათვის რუსეთის ახალგაზრდულმა მოძრაობამ «Наши»2-მ ითანამშრომლა ტრანსნაციონალურ კიბერდამნაშავეებთან და გამოიყენა მათი ბოტნეტი საკუთარი შეტევების გაძლიერების მიზნით. აღნიშნული არგუმენტით ნამდვილად შეიძლება კიბერ შეტევების მასიურობისა და სიძლიერის ახსნა. ამ ფაქტს ასევე ადასტურებს 2007 წლის განმავლობაში ფარულ ვებ სივრცეში „Deep Web” რუსულ ფორუმებზე მიმდინარე განხილვები, რომლებშიც იგეგმებოდა DDoS შეტევები. 3</div>
<div style="text-align: justify;">
2008 წლის აგვისტოში, საქართველო გახდა იმავე ტიპისა და იმავე წყაროდან მომდინარე შეტევების მსხვერპლი; ერთადერთი განსხვავება ამ ორ შემთხვევას შორის კიბერ შეტევის საფუძველი წარმოადგენს. საქართველოს შემთხვევაში, ამ ქვეყნის კიბერსივრცის საბოტაჟი ხორციელდებოდა, რეალურ დროში მიმდინარე შეტევების პარალელურად. იერიშები რამოდენიმე დღის მანძილზე გაგრძელდა, რა დროსაც სამიზნეს საჯარო და კერძო სექტორი წარმოადგენდა, მოხდა არაერთი სამთავრობო ვებგვერდის სახეცვლილება და იმავე ტიპის თავდასხმების განხორციელება, როგორც ეს 2007 წელს მოხდა. ომამდე რამოდენიმე დღით ადრე რუსულ სამხედრო ფორუმებზე, ვრცელდებოდა სხვადასხვა სახის ინფორმაციები მოსალოდნელ კიბერშეტევებთან დაკავშირები და ხდებოდა DDoS შეტევებისათვის საჭირო მარტივი პროგრამების გაზიარება. უშუალოდ ომის პერიოდში კი ამგვარი პროგრამები უკვე ბლოგებზე და სოციალურ ქსელებზეც ვრცელდებოდა, რაშიც დიდი როლი ისევ და ისევ ახალგაზრდულ ფრთას «Наши»-ს მიუძღვის.</div>
<div style="text-align: justify;">
2011 წლის დასაწყისში საქართველოს CERT-ისა და ESET-ის დახმარებით აღმოჩენილ იქნა ჰაკერული პროგრამა ჯეორბოტი (Georbot). ეს უკანასკნელი წარმოადგენს ინფორმაციის მომპარავ ტროიანს, რომელიც სამიზნედ იყენებდა საქართველოს მოქალაქეებსა და საჯარო სტრუქტურებში მომუშავე პიროვნებებს. სხვა მოქმედებებთან ერთად, ჯეორბოტი იპარავდა დოკუმენტებსა და სერტიფიკატებს, ადგენდა აუდიო და ვიდეო ჩაწერებს და ეძებდა ინფორმაციას ლოკალურ ქსელში. ქართულმა CERT-მა დაიწყო ამ ფაქტის გამოძიება და აღმოაჩინა, რომ ტროიანი ეძებდა სხვადასხვა სახის სიტყვებსა და დოკუმენტების ტიპებს, რაც უკავშირდებოდა სახელმწიფო სტრუქტურებს და ა.შ.შ-ს. გამოძიების შედეგად დადგინდა, რომ ამ შეტევის უკან რუსეთის სპეცსამსახურები იდგნენ, აღნიშნული დასტურდება იმ გარემოებით, რომ ინფიცირებული სისტემების სამართავად გამოყენებოდა „რუსეთის ბიზნეს ქსელის“ ვებგვერდი და ზიანის მომტანი ელ-ფოსტის გავრცელება ხდებოდა რუსეთის საიდუმლო სერვისის „FSB”-ს მისამართის გამოყენებით. სანდო წყაროებზე დაყრდნობით შეგვიძლია ვთქვათ, რომ „რუსეთის ბიზნეს ქსელს“ (RBN) ეკუთვნის მსოფლიოში სიდიდით მეორე ბოტნეტი, რომელსაც ჰაკერული დაჯგუფებები ფედერალური უსაფრთხოების ბიუროსთან (FSB) ერთად ხშირად იყენებენ და აშკარად არაკეთილი მიზნებისათვის. ზემოთ მოცემული მოვლენებიდან გამომდინარე შეგვიძლია დავასკნვათ, რომ რუსეთი აქტიურად იყენებს საკუთარ კიბერშესაძლებლობებს სხვადასხვა მავნე ქმედებებისათვის, რაც გამოიხატება საბოტაჟში,ინფორმაციის მოპარვასა და შპიონაჟში. იმისათვის, რომ დავადგინოთ თუ კონკრეტულად რა კიბერშესაძლებლობებს ფლობს ამჟამად რუსეთი აუცილებელია</div>
<div style="text-align: justify;">
განვიხილოთ ამ ქვეყნის სტრატეგია და სახელმწიფო ორგანოების ფუნქციები კიბრუსაფრთხოებასთან მიმართებაში.</div>
<br />
<div style="text-align: center;">
<b>რუსეთის სტრატეგია</b></div>
<div style="text-align: justify;">
მისი სახელმწიფო სტრუქტურები და ინიციატივები</div>
<div style="text-align: justify;">
რუსეთმა ჩამოაყალიბა საკუთარი სამხედრო დოქტრინა, რომელშიც განხილულია ქვეყნის მთავარი პრიორიტეტები უსაფრთხოების მხრივ. აღნიშნული დოკუმენტის თანახმად რუსეთი მზად არის გამოიყენოს კიბერშეტევები კონვენციური საბრძოლო საშუალებებთან ერთად, მათ შორის მასობრივი განადგურების იარაღიც რათა უზრუნველყოს საკუთარი ტერიტორიებისა და მოქალაქეების უსაფრთხოება. ის ასევე ითვალისწინებს მტერი სახელმწიფოების ინფორმაციული და კრიტიკული ინფრასტრუქტურის წინააღმდეგ მიმართულ კიბერშეტევებს, რაც გამოიწვევს მტრული ქვეყნის ფინანსური, სამხედრო და სოციალური მხარის განადგურებას. სამხედრო დოქტრინის თანახმად, რუსეთი ნებისმიერი საშიშროების აღმოჩენის შემთხვევაში მზად არის თავდაპირველად გამოიყენოს საკუთარი კიბერშესაძლებლობები ტრადიციული საბრძოლო მეთოდების გამოყენებამდე, რაც აშკარად მეტყველებს იმაზე, რომ ეს ქვეყანა საკმაოდ დიდ მნიშვნელობას ანიჭებს კიბერშეტევებს და რომ მას გააჩნია საკმარისი კიბერ საშუალებები სხვა ქვეყნის პოლიტიკურ თუ ეკონომიკურ პირობებზე ზემოქმედებისათვის. რუსეთის ამჟამინდელი კიბერომის დოქტრინა საკმაოდ წააგავს მისი პარტნიორის ჩინეთის დოქტრინას, რომელიც საკუთარი კიბერშესაძლებლობებით ვერ ჩამოუვარდება რუსეთს.</div>
<div style="text-align: justify;">
აღსანიშნავია ის ფაქტი, რომ ჯერ კიდევ 1998 წლისათვის რუსეთის თავდაცვისათვის გამოყოფილი ბიუჯეტი სამ მილიარდ ა.შ.შ დოლარს არ აღემატებოდა, თუმცა 2011 წლისათვის ბიუჯეტი თითქმის 25 ჯერ გაიზარდა და 2011 წლის მონაცემებით ის 71 მილიარდს შეადგენს. დოქტრინიდან გამომდინარე თუ ვიმსჯელებთ ცხადი გახდება, რომ ბიუჯეტის დიდი ნაწილი სწორედ სამეცნიერო და ინფორმაციულ ტექნოლოგიების განვითარებას ხმარდება.</div>
<div style="text-align: justify;">
ოფიციალური მონაცემების თანახმად რუსეთს ყოველწლიურად 200,000 მდე სამეცნიერო და ტექნოლოგიების ფაკულტეტების კურსდამთავრებული ჰყავს, რაც უტოლდება ინდოეთის მონაცემებს. თუ გავითვალისწინებთ ამ უკანასკნელის მოსახლეობის რაოდენობას</div>
<div style="text-align: justify;">
აშკარად გახდება, რომ რუსეთს გაცილებით დიდი პოტენციალი გააჩნია ამ სფეროების განვითარებისათვის ვიდრე სხვა ნებისმიერ ქვეყანას. რუსეთში ინფორმაციული ტექნოლოგიების განვითარების მხრივ კი დიდი წვლილი შეიტანა კომპანია კასპერსკიმ.</div>
<div style="text-align: justify;">
კომპანიის დამფუძნებელი ეუგენი კასპერსკი წარმოადგენს რუსეთის კიბერტექნოლოგიების ვარსკვლავს, მისი წარსული საკმაოდ ბუნდოვანია თუმცა სხვადასხვა რუსულ ფორუმებზე და ინტერვიუებზე დაკვირვებით მისი ზოგადი პორტრეტის ჩამოყალიბება შესაძლებელია.</div>
<div style="text-align: justify;">
კასპერსკი ახალგაზრდობაში იყო რუსეთის სამხედრო პირი მისი თანამდებობა კი რეზერვის უფროსი ლეიტენანტი იყო. მან დაამთავრა კრიპტოგრაფიის ინსტიტუტის ტელეკომუნიკაციებისა და ინფორმატიკის ფაკულტეტი, რომელიც იმ დროისათვის ფინანსდებოდა რუსეთის თავდაცვის სამინსიტროსა და KGB-ს მიერ, ფორმალურად უნივერსიტეტს ძერჟინსკის უმაღლეს სკოლას უწოდებდნენ. სკოლის დამთავრების შემდეგ ის მუშაობდა კომპანია KAMI-ში 1991-1997 წლებში. აღნიშნული კომპანია დღემდე აქტიურად თანამშრომლობს რუსეთის სახელმწიფო სტრუქტურებთან. 1997 წელს კი ეუგენიმ ყოფილ მეუღლესთან ერთად ჩამოაყალიბა კომპანია კასპერსკი, რომელიც დღეს ერთ-ერთი ლიდერია კომპიუტერული უსაფრთხოების სფეროში. ფაქტია, რომ ამგვარი გიგანტი კომპანიის არსებობა რუსეთს საკმაოდ წაადგება კიბერუსაფრთხოების მხრივ რაც გავლენას იქონიებს მის კიბერშესაძლებლობებზეც.</div>
<div style="text-align: justify;">
Defensetech.org-ის მონაცემების თანახმად რუსეთი საკუთარი კიბერშესაძლებლობებით მსოფლიოში მეოთხე ადგილს იკავებს, სტატიაში ასევე მითითებულია ამ ქვეყნის კიბერიარაღები, მათ შორისაა: მაღალი დონის ბოტნეტები, კიბერშპიონაჟის იარაღები, ელექტრომაგნეტიკური იარაღები, ლოგიკური ბომბები, ვირუსები და ე.წ ჭიები, ტროიანები და მრავალი სხვა. სტატიის თანახმად რუსეთის კიბერ არმია 7000-ზე მეტი პიროვნებისაგან შედგება, თუმცა არ უნდა დაგვავიწყდეს რუსი ახალგაზრდების მენტალიტეტი, რაც გამოაშკარავდა 2007-2008 წლებში. ამ წლებში განვითარებული მოვლენების მიხედვით, რუსი ახალგაზრდები მზად არიან პრეზიდენტის ნებისმიერ ბრძანებაზე მხარში ამოუდგნენ მას და მონაწილეობა მიიღონ სხვადასხვა სახის კიბერშეტევებში, რაც გაათმაგებს ქვეყნის კიბერშესაძლებლობებს იმ კონკრეტულ მომენტში. აღნიშნულმა კი შეიძლება სავალალო მდგომარეობაში ჩააგდოს ნებისმიერი სამიზნე ქვეყანა მათ შორის ისეთი ძლიერიც კი, როგორიც ამერიკის შეერთებული შტატებია.</div>
<div style="text-align: justify;">
რუსეთს ამ შესაძლებლობებთან ერთად გააჩნია სპეციალური სახელმწიფო ორგანოები, რომლებიც კიბერშეტევებზე და დაზვერვაზე მუშაობენ. ერთ-ერთი მათგანია FAPSI, რომელიც 1991 წელს ჩამოყალიბდა, 2004 წელს კი გახდა სამთავრობი კომუნიკაციების ფედერალური სააგენტის ნაწილი. FAPSI საკმაოდ დახურული ორგანიზაციაა, რომელიც მუშაობს რადიოელექტრონულ დაზვერვებზე. FAPSI პირდაპირ ექვემდებარება პრეზიდენტს და მისი თანამშრომლებთა რაოდენობა აღემატება ფედერალური უსაფრთხოების სააგენტოს ე.წ "ეფ-ეს-ბე“-ს თანამშრომელთა რიცხვს, რაც იმაზე მეტყველებს, რომ აღნიშნულ სააგენტოს სახელმწიფო უსაფრთხოების მხრივ უდიდესი მნიშვნელობა ენიჭება. კანონის თანახმად FAPSI-ს ძირითად მოვალეობებში შედის სამთავრობო ქსელების მომსახურება, სახელმწიფო საიდუმლოების შენახვისათვის ხელშეწყობა და რუსეთიდან მომდინარე დაშიფრული კომუნიკაციების უსაფრთხოება.</div>
<div style="text-align: justify;">
რუსეთის კიბერომის წარმოების დოქტრინის მიხედვით, როგორც ზემოთ იქნა აღნიშნული, უდიდესი მნიშვნელობა ენიჭება პროგრამული იარაღების განვითარებას. ამგვარი იარაღების შექმნას კი გრძელვადიანი მუშაობა, ტექნიკური გამოცდილება და სამიზნეების შესახებ ყველანაირი მონაცემების არსებობა ჭირდება, ამგვარი ინფორმაციის მოპოვებაზე კი სავარაუდოდ თავად FAPSI მუშაობს. ამ საკმაოდ გასაიდუმლოებულ ორგანიზაციაში თანამშრომლების სწრაფი ზრდა, სავარაუდოდ რუსეთის მრავალ წლიანი პოლიტიკის შედეგია. პოლიტიკისა, რომელიც აქტიურად ცდილობს წარჩინებული ახალგაზრდების გადმობირებას საიდუმლო ორგანიზაციების მხარეს, რისი ნათელი მაგალითიცაა ევგენი კასპერსკი, პიროვნება რომელიც დღეს მსოფლიოს კომპიუტერულ უსაფრთხოებაში ერთ-ერთ მოწინავე ადგილზეა.</div>
<div style="text-align: justify;">
რუსეთის სამხედრო დანაყოფები იყენებენ FAPSI-ს რათა ებრძოლონ სამთავრობო და სამხედრო მასალებთან არასანქცირებულ შეღწევებს. მათი ძირითადი მიზანია მოიპოვონ უპირატესობა ინფორმაციის დამუშავებაში და ელექტრონული ომისათვის აუცილებელი სისტემების ცოდნაში. ამჟამად რუსეთის ძირეულ პრობლემებს სავარაუდოდ განცალკევებული სატელეკომუნიკაციო გარემოს შექმნა, სახელწმიფო სტრუქტურებში ელექტრონულ ტექნოლოგიებზე მასობრივი გადასვლა და პროგრამული უზრუნველყოფის განვითარებიასთვის შესაბამისი პირობების ჩამოყალიბება წარმოადგენს. ამ პრობლემების აღმოფხვრას კი მთავრობა ჯერ-ჯერობით არ ჩქარობს. ამის დამადასტურებელი ფაქტი კი ის არის რომ FAPSI-ს პროექტის ‘ელექტრონული რუსეთი’ დაფინანსება ყოველწლიურად</div>
<div style="text-align: justify;">
კლებულობს. აღნიშნული პროექტის მიზანი კი სწორედ ზემოთ ხსენებული პრობლემების გადაჭრა წარმოადგენს. მიუხედავად ამისა, რუსეთს აქვს ამბიცია იქცეს მეორე სილიკონის ველად და სწორედ ამ მიზნით ჩამოაყალიბა მოსკოვთან ახლოს „სკოლკოვოს ინოვაციური ცენტრი“, რომელშიც ინვესტიციებს ისეთი გავლენიანი კომპანიები დებენ, როგორებიცაა CISCO, BESSEMER VETURE PARTNERS, Microsoft, Boeing, Intel, IBM, NOKIA, Siemens, Ericsson და სხვები. სკოლკოვოს მაცხოვრებლებს უფლება ეძლევათ გაცილებით ნაკლები გადასახადებით წამოიწყონ საკუთარი ბიზნესი ტექნოლოგიებისა და მეცნიერების სფეროებში, ასევე ისინი სარგებლობენ სხვადასხვა შეღავათებით. სკოლკოვოს კომპლექსის დანიშნულება კი არის სამეცნიერო და ტექნოლოგიების ბიზნესის განვითარების წახალისება. აღსანიშნავია, რომ სკოლკოვოს კომპლექსის უფროსებად გვევლინებიან კომპანია ინტელის ყოფილი დირექტორი კრეიგ ბარეტი და რუსი ოლიგარქი ვიქტორ ვეკსელბერგი. ახალი კომპლექსი შედგება ხუთი ძირითადი დანაყოფისაგან, ესენია ინფორმაციული ტექნოლოგიები, ენერგეტიკული ტექნოლოგიები, ატომური ტექნოლოგიები, ბიომედიცინური ტექნოლოგიები, კოსმოსური ტექნოლოგიები და კომუნიკაციები. სწორედ ამ დანაყოფების წარმატებაზე ამყარებს რუსეთი საკუთარ ტექნოლოგიურ და კიბერ მომავალს.</div>
<div style="text-align: justify;">
დავუბრუნდები ისევ FAPSI-ს, რომლის საქმიანობა განსაკუთრებით იკვეთება ლურდში (კუბა) სადაც რუსეთს საზღვარგარეთ არსებული ყველაზე დიდი სასიგნალო დაზვერვის სისტემები აქვს განთავსებული. აღნიშნული სისტემები მოიცავს 45 კმ2 სადაც 1500-მდე რუსი ინჟინერი, ტექნიკოსი და სამხედრო პერსონალი მუშაობს. ექსპერტები ირწმუნებიან რომ ამ დაწესებულებას გააჩნია საკმარისი აღჭურვილობა რათა მოახდინოს საკუთარ სატელიტურ სისტემებთან კავშირი და სატელეფონო, ფაქსისა და კომპიუტერული კომუნიკაციების გზად ხელში ჩაგდება, ასევე ერთ-ერთი დანაყოფი მუშაობს კონკრეტული კომუნიკაციების დაფარვაზეც.</div>
<div style="text-align: justify;">
ლურდში სასიგნალო დაზვერვის სისტემების შემუშავება 1962 წელს დაიწყო, როდესაც განსაკუთრებით დიდი რაოდენობის საბჭოთა გემები ესტუმრა კუბას, რომლებიც სამხედრო ტვირთს ატარებდნენ. მშენებლობის მიზნით ჰავანას სამხრეთით მოხდა ფერმების ევაკუაცია და აღნიშნული ტერიტორია მთლიანად საცხოვრებელ რაიონად გადაკეთდა სადაც საბჭოთა პერსონალი მუშაობდა. სადაზვერვო კომპლექსს ამჟამად შეუსწევს უნარი მოახდინოს ა.შ.შ-ს სამხრეთ აღმოსავლეთით არსებული კომუნიკაციების მონიტორინგი. სავარაუდოდ ლურდის დაწესებულებას შეუძლია თეთრი სახლის, ნასას და ა.შ.შ-ს საჰაერო ძალების კომუნიკაციებზე</div>
<div style="text-align: justify;">
დაკვირვება. თუმცა დღეს-დღეობით ა.შ.შ-ს კომუნიკაციების დიდი ნაწილი უკვე აღარ ყალიბდება მიკროტალღების საშუალებით, რაც საკმაოდ სერიოზულ პრობლემას უქმნის ლურდს.</div>
<br />
<div style="text-align: center;">
<b>კიბერდანაშაული და ცენზურა</b></div>
<div style="text-align: justify;">
2012 წელს ტრენდ კომპანია Trend Micro-მ გამოაქვეყნა საკმაოდ საინტერესო ანგარიში რუსეთის შავი ბაზრის შესახებ, რომელიც დაფუძნებულია ჰაკერულ ფორუმებზე antchat.ru, xeka.ru და carding-cc.com დაკვირვებებზე. კომპანიამ დაადგინა, რომ რუსეთში შესაძლებელია ყველა სახეობის მომსახურებისა თუ ხელსაწყოს მოპოვება კიმერკრიმინალური მოქმედებების განხორციელებისათვის. მათ შორის ყველაზე პოპულარულია პროგრამული მომსახურებები, ჰაკერული მომსახურებები, სპამი და DDoS შეტევები. ასევე მაღალი მოთხოვნით სარგებლობს ზიანის მომტანი პროგრამების შექმნისა და გავრცელების მომსახურებები, რაც კარგად აისახება ფაილების შიფირირების მოთხოვნაზეც. კიბერდამნაშავეები იყენებენ სხვადასხვა ხერხებს შიფრირებისათვის, როგორიცაა ინდივიდუალური ფაილების შიფრირება (DLL და EXE ფაილები) და თვითონ შიფრირების მოწყობილობებით ვაჭრობა. ბაზრის კვლევის თანახმად კი ამგვარი მოწყობილობების ფასი 100 $ იშვიათად აღემატება, თუმცა მაგალითად ცნობილი ზიანის მომტანი პროგრამის Zeus-ის პერსონალიზირება და ჰოსტინგის მომსახურება 500 $-ზე მეტი არ დაგიჯდებათ. DDoS შეტევების შემთხვევაში კი ერთ თვიანი შეტევა 1200 $ ჯდება.</div>
<div style="text-align: justify;">
ზემოთ ხსენებულთან ერთად რუსეთის კიბერდანაშაულის გამოძიების კომპანიამ GROUP-IB გამოაქვეყნა კვლევა, რომლის თანახმადაც ამ ქვეყანაში კიბერდანაშაული წარმოადგენს 2.3 მილიარდ დოლარიან ბიზნესს, რაც ახალგაზრდებისათვის ფულის სწრაფად გაკეთების იდეალურ საშუალებას წარმაოდგენს.</div>
<div style="text-align: justify;">
ამ მონაცემების მიუხედავად რუსეთის მთავრობა არანაირად არ ცდილობს შავი ბაზრის წინააღმდეგ ბრძოლას, მეტიც არსებობს ვარაუდი, რომ სწორედ საიდუმლო სტრუქტურები არიან დაინტერესებული აღნიშნული მომსახურებებით და მათი გაძლიერებით, რაც ნათლად გამოჩნდა Georbot-ის შემთხვევაში.</div>
<div style="text-align: justify;">
2012 წელს რუსეთმა აამოქმედა წინა წელს შემუშავებული მძლავრი სათვალთვალო სისტემა, რისი ოფიციალური მიზეზიც რუსეთის წინააღმდეგ ტერორისტული შეტევების</div>
<div style="text-align: justify;">
პრევენცია იყო, ამჟამად კი სათვალთვალო სისტემის არსებობა გამარტლებულია ონლაინ პედოფილიის პრევენციისთვისაც. აღნიშნულ სისტემას შესწევს უნარი მოახდინოს მილიონობით ადამიანის ინტერნეტ მოქმედებების მონიტორინგი და აუკრძალოს მათ წვდომა ისეთ მასალებთან რომლებიც ცენტრალური მთავრობის მიერ არ არი აღიარებული. სისტემაში იმპლემენტირებულია რეესტი, რომელშიც აღწერება რუსეთის თითოული მოსახლის ინტერნეტის მოხმარება. რეესტრი პირდაპირ მიბმულია ინფორმაციულ ტექნოლოგიებზე, კომუნიკაციებსა და მას მედიაზე დაკვირვების სააგენტოზე (როსკომნადზორ), რომელიც აღასრულებს სასამრთლოსა და სამთავრობო სააგენტოების ბრძანებებს ცენზურის დაწესების შესახებ. ამჟამად ინტერნეტის სრული კონტროლი გააჩნია, მას გააჩნია უფლებამოსილება დაავალოს ინტერნეტ მომსახურების მიმწოდებელს დაბლოკის კონკრეტული შინაარსის მქონე მასალები და ასევე მოახიდნონ რეესტრის მონიტორინგი, რათა არ მოხდეს რაიმე „მიუღებელი“ ვებქონთენთის გაჟონვა.</div>
<div style="text-align: justify;">
ონლიან ჟურნალმა Wired გამოაქვეყნა სტატია, რომლის მიხედვიტაც როსკომნადზორის სისტემა იყენებს DPI (Deep Packet Inspection) მეთოდს მთელი ქვეყნის მასშტაბით. ამის დამადასტურებელია ასევე ინტერვიუ დუმას წევრ ილია პონომარევთან, სადაც მან აღნიშნა, რომ პროექტის ფარგლებში შეიკრიბა ჯგუფი რომელიც თანამშრომლობს პოპულარულ ვებმომსახურებებთან, იმისათვის, რომ სისტემამ მოახდინოს არა სრული მომსახურების არამედ, რომელიმე კონკრეტული შინაარსის მატარებელი მასალის დაბლოკვა. კითხას იყო თუ არა ეს კონკრეტული მეთოდი DPI ბატონმა პონომარევმა დადებითად უპასუხა.</div>
<div style="text-align: justify;">
რა არის DPI? ეს არის ყვეალზე მაღალი დონისა ინსპექციური სისტემა, რომელსაც შეუძლია ტრაფიკის ცალკეული პაკეტების ანალიზი და ფილტრაცია. DPI აქტიურ მოხმარებაშია ჩინეთისა და ირანის ხელისუფლებების მიერ, დასავლური ვებსაიტების დაბლოკისათვის. აღსანიშნავია, რომ აღნიშნული სისტემა სავსებით არადემოკრატიულია და პირდაპირ ერევა პიროვნების პირად ცხოვრებაში და წარმაოდგენს სიტყვის თავისუფლებაზე უფლების შეზღუდვის მექანიზმს, რომელიც სავარაუდოდ მოსახლეობაში დიდ უკმაყოფილებას გამოიწვევს. ამასთანავე DPI-ს საშუალებით სახელწმიფოს ეძლევა საშუალება წაიკითხოს ყველა კომუნიკაცია, ელ-ფოსტა და მოახდინოს მათი შეცვლაც კი საკუთარი მიზნებისათვის.</div>
<br />
<div style="text-align: center;">
<b>დასკვნა</b></div>
<div style="text-align: justify;">
რუსეთი, როგორც ერთ-ერთი დომინანტი სახელმწიფო, სხვადასხვა ნაწილებში თანდათან უფრო ემსგავსება ირანსა და ჩინეთს, იქნება ეს ონლაინ ცენზურა, კიბერდანაშაული თუ აგრესია დასავლეთის მიმართ, რაც არა ერთხელ გამოიხატება პოლიტიკურ, სამართლებრივ და უსაფრთხოების სექტორებში. ამასთანავე რუსეთი იხვეჭს ძალებს ტექნოლოგიებისა და მეცნიერების სფეროებში, რაც უმნიშვნელოვანესია კიბერსპეცოპერაციების განხორციელების მხრივ. ეს ყველაფერი კი მას უფრო საშიშ ქვეყნად აქცევს და შესაძლოა რომ ამ სახელმწიფოს მიზანიც სწორედ ეს იყოს.</div>
<div style="text-align: justify;">
ზემოთ ხსენებულიდან აშკარად ჩანს, რომ რუსეთს საკმარისი კიბერშესაძლებლობები გააჩნია ნებისმიერი ოპერაციის განხროციელებისათვის, რითაც ნამდვილად არ ჩამოუვარდება სხვა ნებისმიერ ქვეყანას. მითუმეტს თუ გავითვალისწინებთ რუსი ახალგაზრდების მენტალიტეტსა და იდეოლოგიას, რომელსაც მთავრობა მუდმივად აწვეთებს მათ გონებაში. შესაძლოა ითქვას რომ ეს თანამედროვე ქვეყანა, რაღაც მხრივ მაინც საბჭოთა ქვეყანაა და სწორედ იგივე დამოკიდებულება აქვს საკუთარი მოსახლეობის მიმართ, ეს კი განსაკუთრებით იკვეთება საიდუმლო სამსახურების საქმიანობებში, როგორც ეს ეუგენი კასპერსკის შემთხვევაში მოხდა. იმას კი თუ როგორ განვითარდება რუსეთი მომავალში დრო და გამოცდილება გვიჩვენებს, ერთი კი ნათელია რომ საქართველოსთვის დღევანდელ პირობებში აუცილებელია საკუთარი კიბერსივრცის გაძლიერება რათა მინიმუმამდე დაიყვანოს რუსეთის მიერ განხორციელებული კიბერშეტევებიდან მიყენებული ზიანი.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
საავტორო უფლებები დაცულია © 2013. ნიკოლოზ კოხრეიძე<br />
<br />Anonymousnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4940435675973728070.post-82764749496822085352013-01-16T01:19:00.001-08:002013-01-16T01:19:33.194-08:00CYBERLAW - კიბერსივრცის სამართალი: Facebook 5830, US Constitution 4543 - დაცულია თუ ა...<a href="http://ilawge.blogspot.com/2013/01/facebook-5830-us-constitution-4543.html?spref=bl">CYBERLAW - კიბერსივრცის სამართალი: Facebook 5830, US Constitution 4543 - დაცულია თუ ა...</a>: რას გამოხატავს ეს რიცხვები? ან რა კავშირშია ფეისბუკი და ამერიკის კონსტიტუცია? პირველი მიანიშნებს ფეისბუკის privacy policy-ს სიტყვ...Levan Bodzashvilihttp://www.blogger.com/profile/04533101979004300508noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4940435675973728070.post-4005008179642269822013-01-16T01:17:00.000-08:002013-01-16T01:17:35.322-08:00Facebook 5830, US Constitution 4543 - დაცულია თუ არა თქვენი ფეისბუკის გვერდი<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhkdEpi1CBq2bFH_PcmNe9f3FgZZuLP7UnZs68yl47z1VbA5gm2YcWswxYU6c59QLPaFoE1JbFzpNRNtchR_2kd5pbrryb2RdHsgkv29cTLK24WUshrtqamlhOWWplOcChV4GrmkN7tkg4/s1600/gif1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="296" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhkdEpi1CBq2bFH_PcmNe9f3FgZZuLP7UnZs68yl47z1VbA5gm2YcWswxYU6c59QLPaFoE1JbFzpNRNtchR_2kd5pbrryb2RdHsgkv29cTLK24WUshrtqamlhOWWplOcChV4GrmkN7tkg4/s320/gif1.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
რას გამოხატავს ეს რიცხვები? ან რა კავშირშია ფეისბუკი და ამერიკის კონსტიტუცია? </div>
<div style="text-align: justify;">
პირველი მიანიშნებს ფეისბუკის privacy policy-ს სიტყვათა რაოდენობას და აჭარბებს ყველა სხვა სოციალური ქსელის იგივე პოლიტიკის სიტყვათა რაოდენობას მინიმუმ 2-3 ჯერ. ვინმე კითხულობს? რა თქმა უნდა არა. შესაბამისად არც რაიმე მნიშვნელობა აქვს რამდენი სიტყვა იქნება მასში? რა თქმა უნდა აქვს. ნიუ იორკ ტაიმსის ანალიზის მიხედვით, ერთ ფეისბუკის მომხმარებელს უხდება 50-ზე მეტი ღილაკის დაჭერა, 170-ზე მეტი ოფციის შემადგენლობით, რომ მთლიანად გამორთოს პირადი ინფორმაციის სერვერზე შენახვის მექანიზმი. </div>
<div style="text-align: justify;">
<a href="http://www.nytimes.com/2010/05/13/technology/personaltech/13basics.html?scp=2&sq=facebook&st=cse" target="_blank">http://www.nytimes.com/2010/05/13/technology/personaltech/13basics.html?scp=2&sq=facebook&st=cse</a> </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
Levan Bodzashvilihttp://www.blogger.com/profile/04533101979004300508noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-4940435675973728070.post-22397532753073346582012-11-19T00:12:00.001-08:002012-11-19T00:12:32.604-08:00ვის ეკუთვნის ბმული? ევროპა გუგლის წინააღმდეგ<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div style="text-align: justify;">
მართლაც და, ვის ეკუთვნის ე.წ. ბმული, იგივე "ლინკი", ვინ არის მისი მფლობელი - ის ვინც ე.წ. "დასალინკი მასალა და ლინკი" შექმნა თუ ის ვინც ეს ლინკი მსოფლიოს დაუკავშირა და აჩვენა? პირველ შემთხვევაში საქმე გვაქვს მილიონობით პროდუქციის მწარმოებელთან, რომლებიც ათავსებენ საკუთარ ინტელექტუალურ თუ სხვა პროდუქციას თავიანთ ვებ-გვერდებზე და მეორე შემთხვევაში გუგლთან, რომელიც ამ ვებგვერდების ინდექსაციას და შესაბამისად მათ განთავსებას ინტერნეტში.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
როგორც ჩანს ბებერი ევროპა გვიან მიხვდა რომ სწორედ მსგავსი მარტივი ინდექსაციით გახდა გუგლი მილიარდერი დააკავშირა რა ეს ლინკები ერთმანეთს და მიიღო მოგება მილიონობით რეკლამის დამკვეთისაგან. ნათქვამია სჯობს გვიან ვიდრე არასდროსო და ევროპელმა გამომცემლებმაც გადაწყვიტეს თვითონაც მიიღონ სარგებელი ამ საქმიდან. კერძოდ, ისინი მოითხოვენ გუგლისგან გადასახადს ყველა იმ ლინკისათვის რომელიც გუგლმა გამოიყენა. ასე მაგალითად, გერმანიის პარლამენტი განიხილავს მერკელის მიერ ინიცირებულ კანონპროექტს რომლითაც ნებისმიერი გერმანული კომპანია უფლებამოსილი იქნება გუგლს მოთხოვოს გადასახადი როდესაც ეს უკანასკნელი მცირე ციტატებსაც კი მოიყვანს არსებული საგაზეთო თუ საინფორმაციო ლინკებიდან. ამ ინიციატივას ფრანგებმაც აუბეს მხარი და საფრანგეთის პრეზიდენტმა ოლანდმა განაცხადა იგივე პრეტენზიის შესახებ.</div>
<div style="text-align: justify;">
სრული სტატია იხილეთ აქ<a href="http://www.nytimes.com/2012/10/31/technology/european-newspapers-seeking-a-piece-of-google-ad-revenue.html?_r=0" target="_blank">http://www.nytimes.com/2012/10/31/technology/european-newspapers-seeking-a-piece-of-google-ad-revenue.html?_r=0</a></div>
</div>
Levan Bodzashvilihttp://www.blogger.com/profile/04533101979004300508noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-4940435675973728070.post-20075640908817585312012-11-17T12:29:00.004-08:002012-11-17T12:30:52.441-08:00კიბერსამართლისა და კიბერუსაფრთხოების კვლევითი ცენტრი ინფო 9-ის ეთერშიკიბერსამართლისა და კიბერუსაფრთხოების კვლევითი ცენტრის დირექტორი ლევან ბოძაშვილი საუბრობს, კიბერდანაშაულზე და უკანასკნელ დროს განვითარებულ მოვლენებზე ინფო 9-ის ეთერში.<br /><br />
<a href="http://info9.ge/?l=G&LiveTV=&TVTID=12&TVID=297" target="_blank">Info 9</a>Anonymousnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4940435675973728070.post-66768764470121329342012-06-23T06:58:00.001-07:002012-06-23T22:36:01.800-07:00კომპიუტერულ ინფორმაციასთან არამართლზომიერი შეღწევა<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div style="text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<span lang="PT-BR" style="font-family: AcadNusx;">kompiuterul informaciasTan aramarTlzomieri SeRweva erT-erTi yvelaze ufro
gavrcelebuli kompiuteruli danaSaulia. saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis
284-e muxlis Tanaxmad,</span><span lang="PT-BR" style="font-family: AcadNusx;"> gansaxilveli danaSaulis uSualo obieqtia kompiuteruli
informaciis xelSeuxebloba (konfidencialoba), anu sakuTrebis ufleba kompiuterul
(kibernetikul) informaciaze.<o:p></o:p></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span lang="PT-BR" style="font-family: AcadNusx;"><br /></span></div>
<span lang="PT-BR" style="font-family: AcadNusx;"></span><br />
<a name='more'></a><div style="text-align: justify;">
<span lang="PT-BR" style="font-family: AcadNusx;"><br /></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<span lang="PT-BR" style="font-family: AcadNusx;"> danaSaulis sagania kanoniT daculi
kompiuteruli informacia, romelsac Seicavs manqana-matarebeli, egm-i, egm-is
sistema an qseli. informaciaSi igulisxmeba cnobebi pirovnebebis, faqtebis,
sagnebis, SemTxvevebis, movlenebisa da procesebis Sesaxeb, romelsac
sainformacio sistemebi Seicavs. es informacia unda iyos sxvisi da daculi
TviTneburi gadaRebisagan im pirTaTvis, vinc axorcielebs aramarTlzomier
SeRwevas.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<span lang="PT-BR" style="font-family: AcadNusx;"> </span><span style="font-family: AcadNusx;">danaSaulis
obieqturi mxare gamoixateba kanoniT dacul kompiuterul informaciasTan
aramarTlzomier SeRwevaSi, ramac gamoiwvia informaciis ganadgureba, blokireba,
modificireba an mopoveba anda egm-is sistemis an maTi qselis muSaobis moSla.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">
manqana-matarebelze, eleqtrogamomTvlel manqanaze, egm-is sistemaSi an
maT qselSi asaxul informaciasTan SeRweva ‘’aramarTlzomierad” CaiTvleba maSin,
roca piri moqmedebs am sistemis an qselis mflobelis an sxva uflebamosili piris
nebarTvis gareSe. maSasadame, aramarTlzomieri SeRweva es aris kompiuteruli
informaciis arasanqcirebuli gacnoba.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">
kompiuterul informaciasTan aramarTlzomieri SeRwevis xerxebi
sxvadasxvagvari SeiZleba iyos teqnikuri mowyobilobis kodis an misamarTis
Secvla, parolis SerCeva, informaciis dacvis sistemis darRveva da sxva.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">
danaSaulebrivi Sedegebis saxiT ssk 284-e muxlSi miTiTebulia informaciis
ganadgureba, blokireba, modificireba an mopoveba anda egm-is, egm-is sistemis
an maTi qselis muSaobis moSla.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;"> ssk 284-3
muxlis pirveli nawiliT gaTvaliswinebuli danaSaulis subieqti SeiZleba iyos
sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis asaks miRweuli nebismieri Seracxadi piri.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">
danaSaulis subieqturi mxare pirdapir ganzraxvas gulisxmobs, razec miuTiTebs
mocemuli muxlis dispozicia. am danaSaulis motivi da mizani SeiZleba iyos
angareba, SurisZieba, xulignuri qvenagrZnoba da sxva.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;"> 284-e
muxlis me-2 nawili iTvaliswinebs sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis
damamZimebel garemoebebs, romlebic axasiaTeben qmedebis obieqtur mxaresa da
subieqts, saxeldobr, es aris qmedeba Cadenili: <o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0.25in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">1) winaswari SeTanxmebiT
pirTa jgufis mier;<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0.25in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">2) samsaxurebrivi
mdgomareobis gamoyenebiT;<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0.25in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">3) imis mier, visac xeli
miuwvdeboda egm-ze, egm-is sistemaze an maT qselze.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;"> jgufuri
danaSaulis cneba gansazRvrulia ssk 27-e muxlSi. samsaxurebrivi mdgomareobis
gamoyenebas SesaZlebelia adgili hqondes rogorc Sesabamisi organizaciis
mosamsaxureTa mxridan, romlebic kompiuteruli sistemis eqspluatacias ewevian,
ise gareSe pirTa mxridan, romlebic TavianT samsaxureobriv mdgomareobas iyeneben
kompiuterul informaciasTan aramarTlzomierad SesaRwevad.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;"> 284-e
muxlis me-3 nawili pasuxismgeblobis gansakuTrebiT damamZimebel garemoebad Tvlis
mZime Sedegs. ‘’mZime Sedegi” SefasebiTi cnebaa da igi yovel konkretul
SemTxvevaSi unda dadgindes saqmis garemoebebidan gamomdinare. is SeiZleba
gamoixatos sainformacio sistemis mesakuTrisaTvis didi moculobis zianSi,
katastrofaSi da a.S. magaliTad, aviadispetCeris
informaciis blokireba, rasac Sedegad mohyva TviTmfiranis katastrofa.
mZime Sedegisadmi damnaSavis subieqturi damokidebuleba gaufrTixleblobas
gulismxobs.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">
zemoaRniSnul kompiuterul danaSaulTan mimarTebaSi saqarTveloSi faqtiurad
ar aris sasamarTlo praqtika, samarTaldamcav organoebs ar gaaCniaT gamocdileba
da Teoriuli codna, am tipis danaSaulebTan sabrZolvelad da maTi Tavidan
asacilebeli prevenciuli zomebis misaRebad.
arsebobs ramodenime mTavari faqtori, romlebic xels uwyoben kompiuterul
informaciasTan SeRwevas, esenia:<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0.25in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">1.<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;"> </span></span><span style="font-family: AcadNusx;">egm-is raodenobis
mkveTri zrda;<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0.25in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">2.<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;"> </span></span><span style="font-family: AcadNusx;">egm-is momxareblis
raodenobis zrda;<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0.25in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">3.<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;"> </span></span><span style="font-family: AcadNusx;">egm-Si Senaxuli
informaciis zrda;<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0.25in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">4.<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;"> </span></span><span style="font-family: AcadNusx;">kompiuterul teqnikaze
moTxovnis momatebasTan erTad xdeba maTze da sxva teqnikur mowyobilobebze
(printeri, skaneri da a.S.) fasis dacema, rac Tavis mxriv. ufro met moqalaqes aZlevs imis saSualebas rom
SeiZinos zemoaRniSnuli tipis teqnika;<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0.25in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">5.<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;"> </span></span><span style="font-family: AcadNusx;">egm-iT daculi
informaciis dacvisaTvis arsebuli
arasaTanado dacvis meqanizmebi;<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0.25in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">6.<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;"> </span></span><span style="font-family: AcadNusx;">egm-is programuli
uzrunvelyofis arasaTanado daculoba;<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0.25in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">7.<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;"> </span></span><span style="font-family: AcadNusx;">moqalaqes SeuZlia
Tavisuflad Sevides msoflis nebismier veb-gverdze da dados garkveuli garigebebi.
ar arsebobs am procesis gakontrolebis meqanizmebi;<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0.25in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">8.<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;"> </span></span><span style="font-family: AcadNusx;">eleqtronuli fostis
arasaTanado daculoba;<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0.25in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">9.<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;"> </span></span><span style="font-family: AcadNusx;">arasaTanado sakadro
politika. msofli praqtika cxadyofs rom damqiraveblis mier daqiravebulis
samsaxuridan daTxovna xSirad xdeba kompiuteriT dacul informaciasTan SeRwevis
mizezi. ganTavisuflebuli TanamSromeli romelsac xeli miuwvdeboda dacul
informaciasTan, xSirad iyenebs mas sakuTari miznebisaTvis;<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0.25in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">10.<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;"> </span></span><span style="font-family: AcadNusx;">samarTaldamcavi
organoebis momzadebis dabali done, am sferoSi Cadenili danaSaulebis rogorc
aRkveTis ise gamoZiebis TvalsazrisiT;<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0.25in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">11.<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;"> </span></span><span style="font-family: AcadNusx;">saxelmwifo da sazogadoebriv
organizaciebis mier koordinirebuli moqmdebebis ganxorcielebis dabali
macvenebeli;<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0.25in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">12.<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;"> </span></span><span style="font-family: AcadNusx;">saxelmwifoebSi
importirebuli jaSuSuri kompiuteruli
teqnikis Semowmebis meqanizmebis ararseboba;<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0.25in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">13.<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;"> </span></span><span style="font-family: AcadNusx;">saxelmwifo Cinovnikebis “zerele”
damokidebuleba am sakiTxTan dakavSirebiT da a.S.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-right: -0.5in; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin-right: -0.5in; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;"> kompiuterul
informaciasTan aramarTlzomieri SeRwevis meTodebi SesaZlebelia 3 jgufad daiyos esenia:<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 27pt;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">1)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span><span style="font-family: AcadNusx;"> informaciasTan uSualod SeRwevis meTodebi.
aseT dros informacia nadgurdeba, modificirdeba, iblokeba da sxva. SesaZlebelia
daziandes egm da egm-is sistemebi. es yvelaferi xdeba uSualod im kompiuteridan
brZanebebis gacemiT romelzedac informacia imyofeba;<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 27pt;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">2)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span><span style="font-family: AcadNusx;">“arauSualo” SeRweva kompiuterul informaciasTan. magaliTad: satelofono
xazze SeerTeba misi kanonieri mesakuTris Tanxmobis gareSe da amgvarad egm-Si
dacul informaciasTan SeRweva, sxvisi
parolebis gamoyenebiT sxva kompiuterul qselebSi SeRweva, ise rom Tavi
warmoaCino rogorc namdivlma mesakuTrem. </span><span style="font-family: AcadNusx;"><o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;"> amave meTods miakuTvneben infomaciis uSualo
eleqtromagnituri velis gamoyenebiT miRebas. aseTi tipis miReba xdeba an Sida
komunikaciuri kanalebis gamoyenebiT an/da egm-s sistemasTan uSualo
dakavSirebiT. es yovelive xorcieldeba
egm-is procesoridan gamosxivebis damuSavebis meSveobiT.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 27pt;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">3)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;"> </span></span><span style="font-family: AcadNusx;"> mesame
meTods warmoadgens Sereuli meTodi, romelic moicavs rogorc pirvel ise meore
meTodebs. am meTodis magaliTs warmoadgens sxvis programaSi malulad iseTi
funqciebis CarTva, romlebic Tavis mxriv akeTeben axal gauTvaliswinebl
moqmedebebs ise, rom kriminals xeli ewyoba moipovos daculi informacia. <o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;"> kompiuterul inforaciasTan SeRwva SeiZleba
Seicavdes pirovnebaze Zalis gamoyenebas an am Zalis gamoyenebis muqaras.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;"> kompiuterul informaciasTan SeRwevis yvelaze
gavrcelebuli saSualebaa Tavad kompiuteri. erTmaneTisagan aucilebelia
ganvasxvavoT danaSaulis Cadenis uSualo iaraRi da arauSualo. uSualo iaraRi aris
informaciis matarebeli manqana, xolo arauSualo iaraRi aris is qselebi romlebTanac
dakavSirebiT xdeba dacul kompiuterul informaciasTan SeRweva.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;"> </span><span style="font-family: AcadNusx;"> kompiuteruli danaSaulis iseve rogorc sxva
danaSaulis Cadenis Semdeg, rogorc wesi rCeba nakvalevi. erTamaneTisagan
ganasxvaveben ori tipis nakvalevs: tradiculi nakvalevi da aratradiciuli nakvalevi.
pirvel maTgans ganekuTvneba materialuri
mtkicebulebebi magaliTad: xelnawerebi, amonabeWdebi da a.S. es iseTi
tipis mtkicebulebebia, romlebic adastureben
danaSaulis Cadenas. am kategoriis
mtkicebulebebi SeiZleba darCes Tavad egm-ze, xelis da TiTebis
anabeWdebi, mikro materiebi klaviaturaze, diskze printerze da a.S. meore tipis
anu aratradiciuli nakvalevs aseve informaciul nakvalevebsac uwodeben. is Cndeba
informaciaze zemoqmedebis Sedegad (informaciis modificireba, ganadgureba,
redaqtireba, blokireba da a.S. ) aseTi tipis nakvalevebi pirvel rigSi inaxeba
myar diskze da sxva informaciis da moqmdebebis Semnaxvel obieqtebze. informaciuli nakvalevis saxes warmoadgens
antivurusuli programebis angariSebi, romlebsac specialistebi sakmaod xSirad
iyeneben.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">
samarTaldamcavi organoebis mier kompiuterul danaSaulebebTan mimarTebaSi
sagamoZiebo moqmedebebi iwyeba mas Semdeg rac isini miiReben garkveuli tipis
informacias am danaSaulTan dakavSirebiT. aseTi tipis informacia samarTaldamcav
organoebamde sxvadasxva arxebiT midis.
saerTaSoriso praqtikis mixedviT danaSaulis Cadenis Sesaxeb informaciis
mopovebis statistika Semdegnairad gamoiyureba:<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">40% -
dakargul informaciaze pasuxismgebeli an maTze daqvemdebarebuli pirebis
mier gakeTebuli informaciis safuZvelze;<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">35% - moqalaqeTa gancxadebebis safuZvelze,<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">20% samarTaldamcavi organoebis mier Catarebuli
sagamoZiebo moqmedebebis Sedegad miRebuli informaciis safuZvelze;<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">5% masobriivi informaciis saSualebebSi
gavrcelebuli informaciis safuZvelze. <o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">
gamomdinare mowodebuli informaciidan da maTi miRebis wyarodan,
SesaZlebelia Semdegi sagamoZiebo situaciebis Seqmna:<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">1.</span><span style="font-family: AcadNusx;"> kompiuterul informaciasTan SeRweva dadasturda damnaSavis mier
informaciis gavrcelebiT;<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">2.</span><span style="font-family: AcadNusx;"> ukanono SeRwevis faqti aRmoaCina informaciis kanonierma mesakuTrem
magram damnaSave daudgenelia;<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">3.</span><span style="font-family: AcadNusx;"> ukanono SeRweva daafisqira kanonierma mesakuTrem, romelmac SeZlo egm-s saSualebiT daedgina piri, romelic iRebda informacias internetis qselis
gamoyenebiT;<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">4.</span><span style="font-family: AcadNusx;"> danaSauli aRmoaCina programistma an operatorma, romelmac aRniSnuli
faqti daafiqsira kompiuterze muSaobis dros anu cxel kvalze moxda damnaSavis
dafiqsireba;<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">5. adgili hqonda kompiuterul
informaciasTan SeRwevas, magram amis Semsrulebebili piris vinaoba ucnobia.</span><span style="font-family: AcadNusx;"><o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">
gamoZiebis Semdegi etapi moicavs iseTi sagamoZiebo moqmedebebis Catarebas
rogoricaa: SemTxvevis adgilis
daTvaliereba, mowmeTa dakiTxva, nivTmkicebulebebis amoReba, eWvmitanilis
dakiTxva, operatiul samZebro RonisZiebebis Catareba da a.S. <o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">
gamoZiebis efeqturi CatarebisTvis aucilebelia samarTaldamcavi organoebis
aqtiuri TanamSromloba iseTi dargis specialistebTan, rogorebicaa: programuli
uzrunvelyofis sistemis specialistebi, teqnikuri operatorebi, sistemuri
programistebi, masobrivi komunikaciebis eqspertebi, kompiuteruli sistemebis
usafrTxoebis uzrunvelyofis specialistebi da a.S. aucilebelia, rom moxdes zemoCamovTlili
specialistebis mobilizacia SemTxvevis adgilis daTvalierebisas.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">
samarTaldamcavebis SemTxvevis adgilze misvlis dros aucilebelia:<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">1)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span><span style="font-family: AcadNusx;">dafiqsirdes
is situacia, romelic sagamoZiebo jgufis
SemTxvevis adgilze misvlis dros iyo;<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">2)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span><span style="font-family: AcadNusx;">mowveuli
oqnes kompiuteruli teqnologiebis specialisti;<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">3)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span><span style="font-family: AcadNusx;">ar daiSvas
ucxo pirebis miaxloeba kompiuterul teqnikasTan;<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">4)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span><span style="font-family: AcadNusx;">dadgindes
dakavSirebulia Tu ara kompiuteruli teqnika oTaxSi arsebul lokalur qselebTan;<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">5)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span><span style="font-family: AcadNusx;">gairkves
romeli egm aris SemTxvevis adgilas da ra raodenobiT;<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">6)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span><span style="font-family: AcadNusx;">dadgindes
aris Tu ara kompiuteri dakavSirebuli raime teqnikasTan SemTxvevis adgilis
gareT; <o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">7)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span><span style="font-family: AcadNusx;">dadgindes
dakavSirebulia Tu ara kompiuteruli teqnika satelefono qselebTan;<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">8)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span><span style="font-family: AcadNusx;">dadgindes
aris Tu ara egm-ze gaSvebuli raime
programebi da kerZod romlebi;<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">9)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span><span style="font-family: AcadNusx;">SemTxvevis
adgilis daTvalierebis dros aucilebelia moxdes irgvliv mdebare garemos detaluri
daTvaliereba, unda Semowmdes oTaxi. SesaZloa rom gamoZiebisaTvis gansakuTrebuli
mniSvnelobis mqone informacia da dokumenti, damaluli iyos Tavad egm-Si. <o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">10)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span><span style="font-family: AcadNusx;">sagamoZiebo
jgufis mier unda moxdes SemTxvevis adgilas sxvadasxva tipis aucilebelia
fotogadaRebebis da video da audio Canawerebis gakeTeba. <o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">
SemTxvevis adgilis daTvalierebis Semdeg aucilebelia Semdegi
rekomendaciebis gaTvaliswineba:<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">1.<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span><span style="font-family: AcadNusx;"> im SemTxvevaSi Tu SeuZlebelia kompiuteruli
teqnikis amoReba, aucilebelia SemTxvevis adgilis blokireba imdagvarad rom ar
moxdes ucxo pirebis SeRweva egm-sTan, unda gaiTiSos yvela tipis energo-
matareblebi;<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">2.<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span><span style="font-family: AcadNusx;"> informaciis matarebeli magnituri diskebis
amoRebis SemTxvevaSi aucilebelia maTi Senaxva specialur konteinerebSi an Tundac
specialur yuTebSi. <o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">3.<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span><span style="font-family: AcadNusx;"> egm-is operatiuli mexsierebidan informaciis
amoRebis SemTxvevaSi mas standarturi prgoramebis gamoyenebiT specialur diskebze
inaxaven,;<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">4.<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span><span style="font-family: AcadNusx;"> kompiuteruli teqnikis amoReba unda moxdes
mxolod iseT mdgomareobaSi rodesac is ar aris CarTuli. <o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;"> mas Semdeg rac moxdeba sisxlis samarTlis
saqmis aRZvra aucilebelia rom SemTxvevis adgilidan Semdegi masalebi iqnes amoRebuli:<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">1.<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span><span style="font-family: AcadNusx;"> Jurnali sadac dafiqsirebulia kompiuteruli
qselSi momxdari cvlilebebi, kompiuterisa da calkeuri mowyobilobebis mwyobridan
gamosvla;<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">2.<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span><span style="font-family: AcadNusx;"> dokumentebi sadac dafiqsirebulia egm-ze dRis
ganmavlobaSi ganxorcielebuli moqmedebebi. aseve aucilebelia informacis fizikuri
matareblebis da egm-is sistemuri uzrunvelyofis Semowmeba; <o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">3.<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span><span style="font-family: AcadNusx;"> qselis administratoris dokumentebi sadac
dafiqsirebuli iqneba qselis muSaobis istoria, (CarTva gamorTvis dro, testirebis
rezultatebi, mwyobridan gamosvlis protokolebi da sxva);<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">4.<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span><span style="font-family: AcadNusx;"> sistemuri bloki, aseve is informaciebi sadac
mocemulia kompiuterul informaciasTan SeRwevis detaluri da qselSi
arasanqcirebuli SeRwevis cnobebi; <o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">5.<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span><span style="font-family: AcadNusx;"> antivirusebis mier Semowmebuli informaciebi
da moxsenebebi, aseve im xalxis sia
visac gaaCnia saSvi kompiuterul
informaciasTan; <o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">6.<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span><span style="font-family: AcadNusx;"> gamoZiebisas gamoyenebuli unda iqnes
sxvadasxva teqnikuri saSualebebi romliTac moxdeba kompiuteris momxareblis
idenficireba da gamoZiebis ganmavlobaSi
egm-sTan SeRwevis gamoricxva agreTve sxvadasxva prevenciuli
RonisZiebebis gatareba.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">
gamomdinare im informaciidan da mtkicebulebebidan romlebic amoRebuli
iqneba SemTxvevis adgilis daTvalirebisas, SesaZlebelia Seiqmnes sxvadasxva
sagamoZiebo situaciebi:<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">1)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span><span style="font-family: AcadNusx;"> dafiqsirebulia kompiuterul informaciasTan
ukanono SeRwevis faqti, aris kvali, aris eWvmitanili, romelic iZleva Cvenebas;<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in 0in; text-align: justify; text-indent: -9pt;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">2)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span><span style="font-family: AcadNusx;">dafiqsirebulia
kompiuterul informaciasTan ukanono SeRwevis faqti, romelic pirdapir miuTiTebs
konkretul eWvmitanilze, magram es piri uaryofs sakuTar monawileobas aRniSnul
danaSaulSi;<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">3)</span><span style="font-family: AcadNusx;"> dafiqsirebulia
kompiuterul informaciasTan ukanono SeRwevis faqti cnobilia im pirTa sia,
romelTac sakuTari samsaxureobrivi mdgomareobidan gamomdinare gaaCndaT saSvi
aRniSnul informaciasTan, magram daudgenelia maTi monawileoba aRniSnul
danaSaulSi, aseve ar aris dadgenili informaciasTan SeRwevis garemoebebi;<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">4)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span><span style="font-family: AcadNusx;">dafiqsirebulia
kompiuterul informaciasTan ukanono SeRwevis faqti, romelTa Cadena da
informaciis gamoyeneba SeeZloT mxolod
pirTa konkretul wres, ( ama Tu im organoSi sakuTari mdgomareobiT,
statusiT da a.S) an/da cnobilia is pirebi vinebic dainteresebuli arian aRniSnuli
informaciis miRebiT.(firmebi organizaciebi);<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">
sagamoZiebo moqmedebebis Semdeg etaps warmoadgens piri braldebulad
aRiareba, imis mixedviT Tu ramdenad aRiarebs braldebuli sakuTar brals gamoiyofa
Semdegi situaciebi:<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">1)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span><span style="font-family: AcadNusx;"> braldebuli aRiarebs brals da iZleva
aRiarebiT Cvenebas;<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">2)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span><span style="font-family: AcadNusx;">braldebuli
aRiarebs sakuTar brals, magram uaryofs sakuTar monawileobas danaSaulis Cadenis
ZiriTad epizodebSi;<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">3)</span><span style="font-family: AcadNusx;"> braldebuli
aRiarebs sakuTar brals, magram ar aris gamokveTili danaSaulis Cadenis yvela
detali;<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">4)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span><span style="font-family: AcadNusx;">braldebulebi
(jgufurad winaswar ganzraxuli danaSauli organizebuli jgufis mier) uaryofen
sakuTar monawileobas danaSaulTan da iZlevian sapirispiro, sawinaaRmdego
Cvenebebs,<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">5)</span><span style="font-family: AcadNusx;">braldebuli aRiarebs sakuTar brals magram ar
asaxelebs danaSaulis Tanamonawiles.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">
gamoZiebis Semdeg etapze iniSneba sxvadasxva saxis eqpsertiza. arsebobs
ramodenime saxis kompiuterul teqnikuri eqpsertiza:<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">1)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span><b><span style="font-family: AcadNusx;">kompiuteris da periferiouli mowyobilobebis,
teqnikuri eqspertiza.</span></b><span style="font-family: AcadNusx;"> am tipis
eqspertiza iniSneba kompiuteris teqnikuri SesaZleblobebis garkvevis mizniT,
misi periferiouli mowyobilobebis Seswavlis, teqnikuri parametrebis dadgenis,
qselis Semowmebis da egm-Si problemebis warmoqnis mizezebis dadgenisaTvis.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">2)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span><b><span style="font-family: AcadNusx;">egm-Si damontaJebuli mowyobilobis kompiuteruli
eqspertiza.</span></b><span style="font-family: AcadNusx;"> misi miznia egm-Si
darCenili informaciis dacva. am eqspertizis meSveobiT mowmdeba is mowyobilobebi,
romlebic pasuxismgebelia informaciis dacvaze. <o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">3)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span><b><span style="font-family: AcadNusx;">egm-is programul uzrunvelyofis da misi manaqnuri
monacemebis eqspertiza</span></b><span style="font-family: AcadNusx;">.
aRniSnuli eqspertiza tardeba kompiuterSi
an informaciis matarebel myar diskze arsebuli informaciis Sesaswavlad. <o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">4)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span><b><span style="font-family: AcadNusx;">kompiuterul qselebSi gamoyenebuli progrmauli
uzrunvelyofis da monacemebis eqpsertiza.</span></b><span style="font-family: AcadNusx;"> misi mizania Semowmdes informacia romelic muSavdeba kompiuteruli
qselis meSveobiT. <o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">
kompiuteruli danaSaulis SemTxvevaSi, sagamoZiebo moqmedebebi SeiZleba
qvemoT CamoTvlil eqpserimentebs Seicavdes:<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">1)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span><span style="font-family: AcadNusx;">oTaxSi
SeRwevis eqpserimenti (oTaxis fanrjidan, karidan, signalizaciis gamorTviT da
gamorTvis gareSe);<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">2)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span><span style="font-family: AcadNusx;">egm-is
CarTvisa da informaciasTan SeRwevis eqsperimenti;<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">3)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span><span style="font-family: AcadNusx;">daxurul
zonebSi SeRwevis mcdeloba parolebis, kodebis da sxva xerxebis gamoyenebiT;<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">4)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span><span style="font-family: AcadNusx;">kompiuterul
qselTan dakavSirebis eqsperimenti;<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">5)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span><span style="font-family: AcadNusx;">kompiuterul
qselTan dasakavSirebeli minimaluri drois gamoTvlis eqsperimenti.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">6)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span><span style="font-family: AcadNusx;"> informaciis dacvis saSualebebis gamorTvisaTvis
saWiro drois gamoTvlis eqsperimenti;<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">7)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span><span style="font-family: AcadNusx;">kompiuteruli
informaciis modificirebis, Secvlisa da ganadgurebisaTvis saWiro dros gamoTvlis
eqsperimenti;<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">8)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span><span style="font-family: AcadNusx;">kompiuterul
informaciasTan individualuri moqmedebebis Catarebis eqsperimenti;<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify; text-indent: 0in;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: AcadNusx;">9)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span><span style="font-family: AcadNusx;">konkretuli
teqnikis gamoyenebiT garkveuli moqmedebebis Catarebis eqsperimenti. <o:p></o:p></span></div>
</div>
<div>
<div style="text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<hr size="1" style="text-align: left;" width="33%" />
<div id="ftn1">
<div class="MsoFootnoteText">
<div style="text-align: justify;">
<a href="file:///C:/Documents%20and%20Settings/Leon/Desktop/Copy%20of%20Levan%20kavtaradze%20Compiuteruli%20danashaulebi.doc#_ftnref1" name="_ftn1" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 10pt;">[1]</span></span></span></a> <span style="font-family: AcadNusx;">sisxlis samarTlis kerZo nawili, wigni I, gamomcemloba “meridiani”, 2006 weli, gv.
646-648.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoFootnoteText">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
</div>
</div>
</div>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4940435675973728070.post-28389240457490883112012-06-18T10:56:00.002-07:002012-06-20T03:54:00.433-07:00ინტერნეტი როგორც კომპიუტერული დანაშაულის ჩადენის საშუალება<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div style="text-align: justify;">
<br /><br /><span style="font-family: LitNusx;">kompiuterul
danaSaulze saubrisas SeuZlebelia ar gavamaxvloT yuradReba iseTi saerTaSoriso
masStabebis mqone kompiuterul qselze, rogoricaa interneti. xSirad ismis kiTxva,
Tu rodis gaCnda interneti, ra aris is, da ra funqciebi aqvs mas? am kiTxvaze
pasuxi unda veZeboT samociani wlebis aSS-Si.</span><br />
<a name='more'></a><span lang="DE" style="font-family: AcadNusx;"><br /></span><span lang="DE"><span style="background-color: white; font-family: LitNusx; font-size: 11pt; line-height: 115%;">1961
wels, amerikis SeerTebuli Statebis Tavdacvis saministros davalebiT</span></span> <b>Defence
Advanced Research Agency (DARPA)</b><b><span lang="DE" style="font-family: AcadNusx;">–</span></b><span lang="DE" style="font-family: AcadNusx;"><span style="font-family: LitNusx; font-size: 11.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin;">ma
daiwyo muSaoba eqsperimentalur qselze, romlis meSveobiTac unda momxdariyo
garkveuli tipis informaciis gadacema. </span> <span style="font-family: LitNusx; font-size: 11.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin;">Tavdapirvelad
aSS-s mTavrobis erT-erT umTavres amocanas warmoadgenda Seqmniliyo lokaluri
qselebi, romlebic saomari situaciebis SemTxvevaSi informaciis daubrkolebeli
gadacemis garantia iqneboda. zemoaRniSnuli kompaniis mier Seiqmna qseli,
romelsac daerqva</span>a </span><b><span lang="DE">ARPANET</span></b><span lang="DE">. </span><span lang="DE" style="font-family: AcadNusx;"><span style="font-family: LitNusx; font-size: 11.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin;">es
qseli Tavdapirvelad sxvadasxva tipis kompiuterebs Soris saimedo kavSiris
damyarebis meTodebis Sesaswavlad gamoiyeneboda. droTa ganmavlobaSi</span> </span><b><span lang="DE">ARPANET</span></b><span lang="DE" style="font-family: AcadNusx;">-<span style="background-color: white; font-family: LitNusx; font-size: 11pt; line-height: 115%;">is
meSveobiT moxda modemis saSualebiT informaciis gadacemis sxvadasxva meTodebis
daxvewa da ganviTareba.</span> <o:p></o:p></span><span lang="DE" style="font-family: AcadNusx;"><span style="background-color: white; font-family: LitNusx; font-size: 11pt; line-height: 115%;"><br /></span></span><b>ARPANET</b><span style="font-family: AcadNusx;">-i</span><span style="font-family: LitNusx; font-size: 11.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin;">is
eqsperimenti imdenad warmatebuli gamodga, rom 1975 wels igi eqsperimentaluridan
ukve realurad momuSave qselad gadaiqca. am qselis administratorobaze
paxuxismgebloba Tavis Tavze aiRo e.w</span><span style="font-family: AcadNusx;"> `</span><b>Defence Communication Agency (DCA)”</b>, <span style="font-family: LitNusx; font-size: 11.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin;">romelsac
dRes-dReobiT ewodeba daculi informaciebis sistemis saagento </span>(<b>Defence
Information Systems Agency (DISA)</b><span style="font-family: AcadNusx;"> </span><span style="background-color: white; font-family: LitNusx; font-size: 11pt; line-height: 115%;">ewodeba.</span><span style="background-color: white; font-family: LitNusx; font-size: 11pt; line-height: 115%;">1983 wels </span><b>ARPANET</b><span style="font-family: AcadNusx;">-</span><span style="font-family: LitNusx; font-size: 11.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin;">s
gamoeyo </span><b>MILNET </b><span style="font-family: LitNusx; font-size: 11.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin;">MILNET
da aSS-s Tavdacvis saministros mier gamoyenebuli termini interneti gaxda
erTiani qselis aRmniSvneli termini. amasTan, miuxedavad imisa, rom 1991 wels</span><span style="font-family: AcadNusx;"> </span><b>ARPANET-</b><span style="background-color: white; font-family: LitNusx;">ma
Sewyvita sakuTari arseboba, internetis qselma mainc ganagrZo ganviTareba.</span><span style="font-family: LitNusx;">interneti,
es aris globaluri kompiuteruli qseli, romelmac ukanaskneli wlebis ganmavlobaSi
mTeli msoflio moicva. dRes-dReobiT internets msoflios TiTqmis yvela qveyanaSi
milionobiT momxarebeli hyavs. statistikis mixedviT, yovelTviurad internetis
masStabebi daaxloebiT 7-10%-iT izrdeba da es tendencia SeuCerebelia. internetis
meSveobiT yovelwamierad xdeba milionobiT informaciis gadacema da
miReba.ramdenime wlis win interneti gamoiyeneboda mxolod garkveuli tipis
failebis gadasacemad da eleqtronuli fostis Sesamowmeblad, dReisaTvis situacia
kardinalurad Secvlilia da globaluri
qselis meSveobiT xdeba gacilebiT ufro rTuli amocanebis Sesruleba.</span><span style="font-family: LitNusx;">Tanamedrove
msoflios ganviTarebis pirobebSi faqtiurad warmoudgenelia arsebobdes kompania,
romelis yoveldRiuri saqmianobac mniSvnelovanad
ar iyos dakavSirebuli internetTan. dabali fasebi da rac mTavari
informaciis gadacemis siswrafe sul ufro da ufro met momxarebels izidavs.
arsebobs internetTan dakavSirebis ramdenime gza, maT Soris yvelaze
gavrcelebulia Tanamgzavrisa da satelefono qselis meSveobiT.</span><span style="font-family: LitNusx;">internetis
yvelaze ufro gavrcelebuli momsaxureba gaxlavT eleqtornuli fosta. msoflioSi am
momsaxurebiT aTeulobiT milioni adamiani sargeblobs. aseTi gziT werilis gagzavna
ufro iafi jdeba da rac mTavaria, igi ufro swrafia, vidre Cveulebrivi fostis
gamoyeneba.</span><span style="font-family: LitNusx;">dReisaTvis
interneti aSkara progress ganicdis. mravali wamyvani saxelmwifo yvelafers
akeTebs, raTa sakuTar qveyanaSi maRalganviTarebuli qseluri infrastruqtura
Seqmnas. swored am miznis misaRwevad amerikis SeerTebuli Statebis mTavroba
yovelwliurad ramodenime aTeul miliard dolars gamoyofs. qseluri komunikaciebis
sferoSi sakmaod did investorebad gamodian iseTi saxelmwifoebi, rogorebicaa: didi
britaneTi, SvedeTi, fineTi, germania da sxva. miuxedavad saxelmwifoTa mxridan
aseTi aqtiurobisa, mainc unda iTqvas, rom am sferos ganviTarebaSi dominanti
rols kerZo kompaniebi TamaSoben. kiber sferoSi momuSave kompaniebi erTgvari
konkurenciis pirobebSi cdiloben maqsimalurad mokle droSi SesTavazon momxarebels
Tanamedrove miRwevebi, rac Tavis mxriv imis garantiaa, rom internetis msoflio
momxarebeli yoveldRiurad axali samecniero-teqnikuri miRwevebis mowme da
monawilea. statistikis mixedviT,
kompiuteruli danaSaulebebis Cadenis erT-erT saukeTeso saSualebas swored
interneti warmoadgens. kompiuteri, romelic dakavSirebulia saerTaSoriso globalur
qselTan, ganusazRvreli odenobis informaciis miRebis saSualebas iZleva. internetis meSveobiT adamians SeuZlia erTi
qveynidan daukavSirdes meore qveyanaSi arsebul sabanko sistemas, gaarRvios misi
dacviTi sistemebi, SeaRwios safinanso struqturebSi da moiparos didi raodenobiT
Tanxa. gamomdinare aqedan, mravali wamyvani saxelmwifo cdilobs, rom sakuTar
qveyanaSi maqsimalurad uzruvnelyos globaluri qselis efeqturi kontroli.
aRniSnuli kontroli ki maSinaa warmatebuli rodesac qveyanaSi kiberdanaSaulebebis
raodenoba klebulobs, samwuxaroa, rom aseT Sedegs msoflios giganti
saxelmwifoebic ki ver aRweven.</span><br />
<br />
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<br />
<br />
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: LitNusx;"><o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0in -9pt; text-align: justify;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0.0001pt -9pt; text-align: left;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; margin: 0in -0.5in 0.0001pt -9pt; text-align: left;">
<div style="text-align: justify;">
<span lang="DE" style="font-family: AcadNusx;"></span></div>
</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4940435675973728070.post-39682837718002954172012-06-12T22:30:00.003-07:002012-06-12T22:30:55.525-07:00კიბერსამართლის იურიდიული ბიურო<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<a href="http://cyberlaw.ge/" target="_blank">cyberlaw.ge</a></div>Levan Bodzashvilihttp://www.blogger.com/profile/04533101979004300508noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4940435675973728070.post-14684682184067681282012-06-09T23:00:00.001-07:002012-06-11T13:30:22.444-07:00ამერიკული დემოკრატია აღარ არსებობს - ლორენს ლესიგი<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="text-align: left;">ამ გამოსვლაში ჰარვარდის სამართლის სკოლის პროფესორი ლორენს ლესიგი საუბრობს ამერიკული დემოკრატიის მსხვრევაზე, სასამართლოს დამოუკიდებლობასა და სისტემური პრობლემებით გამოწვეულ კონგრესის უუნარობაზე. პროფესორი ლესიგი არაერთხელ არის საქართველოში ნამყოფი და მონაწილეობდა 1995 წლის კონსტიტუციის შემუშავებაში. </span>
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<object class="BLOGGER-picasa-video" classid="clsid:D27CDB6E-AE6D-11cf-96B8-444553540000" codebase="http://download.macromedia.com/pub/shockwave/cabs/flash/swflash.cab#version=6,0,40,0" data-thumbnail-src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgHTbmK0YXSIyoIDvkIYsidPF_6rNzcj4u3yrcsMjFInzypvTPG9w-pa11sHBudhwYmmXFJ1KjhNgWD7sSRmHrpAayuSDQettVsGJICQrk5WJW7LZxwBHyAq9xqnQsjSyFKaQ_6pzi1hdE/s1600/'should_corporations_decide_our_elections'-part_4-lawrence__lessig--_10_15_10--nyc_640x360.mp4" height="266" width="320"><param name="movie" value="http://video.google.com/googleplayer.swf?videoUrl=http%3A%2F%2Fredirector.googlevideo.com%2Fvideoplayback%3Fid%3D817589b50b265733%26itag%3D18%26source%3Dpicasa%26cmo%3Dsensitive_content%253Dyes%26ip%3D0.0.0.0%26ipbits%3D0%26expire%3D1339335014%26sparams%3Did%2Citag%2Csource%2Cip%2Cipbits%2Cexpire%26signature%3D56DA1C50A64A26CAB67982BC550945B67FE11DFB.AEAB5014449D9C56BF255C68EF2538F124FAD31D%26key%3Dlh1" />
<param name="bgcolor" value="#FFFFFF" />
<param name="allowFullScreen" value="true" />
<embed width="320" height="266" src="http://video.google.com/googleplayer.swf?videoUrl=http%3A%2F%2Fredirector.googlevideo.com%2Fvideoplayback%3Fid%3D817589b50b265733%26itag%3D18%26source%3Dpicasa%26cmo%3Dsensitive_content%253Dyes%26ip%3D0.0.0.0%26ipbits%3D0%26expire%3D1339335014%26sparams%3Did%2Citag%2Csource%2Cip%2Cipbits%2Cexpire%26signature%3D56DA1C50A64A26CAB67982BC550945B67FE11DFB.AEAB5014449D9C56BF255C68EF2538F124FAD31D%26key%3Dlh1" type="application/x-shockwave-flash" allowfullscreen="true"></embed></object></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<br />
<br />
<a href="http://vimeo.com/16417825" target="_blank">http://vimeo.com/16417825</a></div>Levan Bodzashvilihttp://www.blogger.com/profile/04533101979004300508noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4940435675973728070.post-83503065786562199942012-06-04T05:44:00.001-07:002012-06-04T05:44:14.522-07:00ვირტუალური ბრძოლის ველი<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://www.dailygalaxy.com/my_weblog/images/2007/09/04/cyber_warfare_2.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em; text-align: justify;"><img border="0" height="190" src="http://www.dailygalaxy.com/my_weblog/images/2007/09/04/cyber_warfare_2.jpg" width="200" /></a></div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: arial, helvetica, clean, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px; padding: 0px; text-align: justify;">
ყოველდღიურად ჩვენთვის უხილავად და მუდმივ რეჟიმში მიმდინარეობს მდუმარე ბრძოლა კიბერსივრცეში, ბრძოლა დამცველებსა და ბოროტმოქმედთა შორის, თუმცა არსებობს დიდი და დადასტურებული საფრთხე, რომ ეს ყველაფერი მალე ვირტუალურ კონფლიქტში ანუ კიბერომში გადაიზრდება და კიბერსივრცე ნამდვილ ომის ველად იქცევა. ამ მოვლენის მონაწილეები კი ტყვიებისა და ბომბების ნაცვლად ბიტებსა და ბაიტებს იყენებენ. მცდარი იქნება ის მოსაზრება, რომ ციფრული იარაღები რეალურ სამყაროში ვერ მოახდენენ გავლენას. 21-ე საუკუნეში ყველაფერი ინტერნეტთან არის დაკავშირებული ან კომპიუტერებით იმართება:</div>
<div style="background-color: white; padding: 0px; text-align: justify;">
</div>
<ul>
<li style="text-align: justify;"><span style="color: #333333; font-family: arial, helvetica, clean, sans-serif; font-size: x-small;"><span style="line-height: 20px;">სასწრაფო დახმარება</span></span></li>
<li style="text-align: justify;"><span style="color: #333333; font-family: arial, helvetica, clean, sans-serif; font-size: x-small;"><span style="line-height: 20px;">ფინანსური სისტება</span></span></li>
<li style="text-align: justify;"><span style="color: #333333; font-family: arial, helvetica, clean, sans-serif; font-size: x-small;"><span style="line-height: 20px;">ელექტრო ენერგია</span></span></li>
<li style="text-align: justify;"><span style="color: #333333; font-family: arial, helvetica, clean, sans-serif; font-size: x-small;"><span style="line-height: 20px;">წყლისა და გაზის მილსადენები</span></span></li>
<li style="text-align: justify;"><span style="color: #333333; font-family: arial, helvetica, clean, sans-serif; font-size: x-small;"><span style="line-height: 20px;">შეიარაღებული სისტემები</span></span></li>
<li style="text-align: justify;"><span style="color: #333333; font-family: arial, helvetica, clean, sans-serif; font-size: x-small;"><span style="line-height: 20px;">კომუნიკაციური ქსელები</span></span></li>
</ul>
<br />
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: arial, helvetica, clean, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px; padding: 0px; text-align: justify;">
</div>
<a name='more'></a><div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<br />
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: arial, helvetica, clean, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px; padding: 0px; text-align: justify;">
ეს ყველაფერი და კიდევ მრავალი სხვა საშუალება რაც აუცილებელია საზოგადოების უსაფრთხოებისა და უბრალოდ ნორმალურ პირობებში არსებობისათვის, მუდმივი საფრთხის ქვეშ დგანან. იმ შემთხვევაშიც კი თუ ქსელის ადმინისტრატორები მთლიანად მოწყვიტავენ საკუთარ კომპიუტერებს ინტერნეტისაგან, ისინი მაინც იდგებიან კიბერ შეტევის საშიშორების წინაშე. ამის კარგი მაგალითია 2010 წელს აღმოჩენილი რევოლუციური კომპიუტერული ჭია Stuxnet, რომელიც აკვირდებოდა ირანის ბირთვულ პროგრამას, ინახავდა ინფორმაციას და ავტომატურ რეჟიმში სწავლობდა სხვდასხვა დანადგარების კონტროლის მექანიზმებს. აქ კი მთავარი ის არის, რომ ირანის ბირთვულ სადგურებს ინტერნეტთან კავშირი საერთოდ არ ჰქონდათ და ის ფლეშ მეხსიერებით გავრცელდა.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: arial, helvetica, clean, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px; padding: 0px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: arial, helvetica, clean, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px; padding: 0px; text-align: justify;">
ტრადიციული ომის მეთოდებისაგან განსხვავებით, რომელსაც მასიური რესურსები სჭირდება, კიბერომის განხორციელება ბევრად ნაკლებ ხარჯს მოითხოვს, ამისათის საჭიროა შესაბამისი ცოდნის მქონე პიროვნება და კომპიუტერული აღჭურვილობა. ძლიერი შეტევის განხორციელება კი შესაძლებელია სტანდარტული ლეპტოპის მქონე ათეულობით ჰაკერის მიერ. თუ გავითვალისწინებთ სხვადასხვა ქვეყნებზე განხორციელებული შეტევების რიცხვს შეიძლება ითქვას, რომ პირველი ნამდივლი კიბერომი 90იან წლების ბოლოს დაიწყო.მოდით გადავხედოთ კიბერსივრცეში განხორცილებულ ცნობილ ბრძოლებს.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: arial, helvetica, clean, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px; padding: 0px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: arial, helvetica, clean, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px; padding: 0px; text-align: justify;">
მიუხედავად იმისა, რომ დღეს ბევრმა იცის ინტერნეტიდან საფრთხის არსებობის შესახებ, ამის შეცნობა ზოგიერთმა ადამიანებმა ძალიან ადრე დაიწყეს. 1997 წელს, აშშ-ს თავდაცვის დეპარტამენტმა ჩაატარა ექსპერიმენტი "Eligible Receiver". მიუხედავად იმისა, რომ ამ ექსპერიმენტთან დაკავშირებული დეტალების უმრავლესობა გასაიდუმლოებულია, ცნობილია რომ მისი ამ ცდის მთავარი დანიშნულება იყო, რომ გამოკვეთილიყო შეეძლო თუ არა ჰაკერების ჯგუფს ჩვეულებრივი სახის კომპიუტერებისა და პროგრამების გამოყენებით პენტაგონის კომპიუტერულ სისტემებში შეღწევა. ექსპერიმენტის შედეგები შთამბეჭდავი აღმოჩნდა - იმ დროინდელი თავდაცვის მინისტრის ინტერვიუდან ირკვევა, რომ პენტაგონს სამი დღე დასჭირდა მანამ სანამ გაიგებდა, რომ მისი კომპიუტერული სისტემა თავდასხმის ქვეშ იყო. ჰაკერების ჯგუფმა მიითვისა პენტაგონისა და ეროვნული სამხედრო ძალების სამართავი სისტემები. ნამდვილი შეტევის შემთხვევაში შესაძლებელი იქნებოდა კომპიუტერული სისტემების გათიშვა და ინფორმაციის მიტაცება.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: arial, helvetica, clean, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px; padding: 0px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: arial, helvetica, clean, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px; padding: 0px; text-align: justify;">
აღმოჩნდა, რომ ნამდვილმა მეტოქემ ამის გაკეთება 1 წლის შემდეგ შეძლო. იმ შეტევების დროს რომელსაც აშშ-ს მთავრობამ "Moonlight Maze" უწოდა, პირმა მოახერხა პენტაგონის, ნასას და სხვა დაწესებულებების სისტემაში შეღწევა და საიდუმლო ინფორმაციის ნახვა. ამ შეტევის არსებობა სრულიად შემთხვევით იქნა აღმოჩენილი 2000 წელს. სამთავრობო აგენტებმა დაადგინეს, რომ შეტევა რუსეთიდან მოდიოდა, თუმცა ამის დანამდვილებით თქმა მაინც რთულია.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: arial, helvetica, clean, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px; padding: 0px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: arial, helvetica, clean, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px; padding: 0px; text-align: justify;">
მიუხედავად ამისა არ შეიძლება ითქვას, რომ აშშ მხოლოდ დაცვით როლს თამაშობს კიბერომში. ის იყენებმდა კიბერ ომის სტრატეგიებს ავღანეთსა და ერაყში. კოსოვოს კონფლიქტის დროს სერბების საჰაერო დაცვითი სისტემების გადანდგურებისათვის. ამ შეტევების დროს სერბეთის ძალებისკენ იგზავნებოდა არასწორი სურათები ჯარებისა და იარაღის ადგილსამყოფელის შესახებ.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: arial, helvetica, clean, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px; padding: 0px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: arial, helvetica, clean, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px; padding: 0px; text-align: justify;">
2008 წელს კი, კიბერომმა მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა რუსეთ საქართველოს კონფლიქტის დროს. ჰაკერებმა განახორციელეს DDoS (მომსახურების გათიშვის დისტრიბურებული შეტევა) შეტევების სერია ქართულ ვებ სერვერებზე. DDoS შეტევა გულისხმობს ვებ სერვერზე ერთდროულად მილიონობით პაკეტების გაგზავნას, ამ დროს სერვერი ვერ ახდენს ყველა მათგანის დამუშავებს რის შედეგადაც ის ფუჭდება.</div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: arial, helvetica, clean, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px; padding: 0px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; color: #333333; font-family: arial, helvetica, clean, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 20px; padding: 0px; text-align: justify;">
კიბერომების სია კი აქ არ მთავრდება, ჩრდილოეთ კორეა ხშირად იყენებს ხოლმე აღნიშნულ ხერხებს სამხრეთ კორეის წინააღმდეგ, ჩინეთი კი ტაივანის წინააღმდეგ ეს ბრძოლა ყოველდღიურად მიმდინარეობს, რაც კიდევ უფრო ზრდის კიბერუსაფრთხოებაზე ზრუნვისა და სრულყოფილი სამართლებრივი თუ უსაფრთხოების სისტემის ჩამოყალიბების აუცილებლობას.</div>
<div style="margin-top: 15px; padding: 0px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-top: 15px; padding: 0px; text-align: justify;">
<br /></div>
<br />Anonymousnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4940435675973728070.post-67449972328661058502012-06-02T01:49:00.000-07:002012-06-02T01:49:35.399-07:00კიბერდანაშაულის ვიკიპედია ჰარვარდის ცენტრისგან<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div style="text-align: justify;">
დაინტერესებულ მკითხველს ვთავაზობთ ჰარვარდის უნივერსიტეტის ინტერნეტისა და საზოგადოების ცენტრის მიერ ახლად შექმნილ მონაცემთა (ვიკი) ბაზას კიბერდანაშაულის შესახებ. აქ შეგიძლიათ ნახოთ როგორც მოხსენებები, ანგარიშები და წიგნები, ასევე სხვადასხვა მასალები კიბერსივრცისა და კიბერდანაშაულის შესახებ. ბაზა საინტერესოა როგორც იურისტების ასევე არაიურისტი მკითხველისათვის.</div>
<a href="http://cyber.law.harvard.edu/cybersecurity/Table_of_Contents" target="_blank">http://cyber.law.harvard.edu/cybersecurity/Table_of_Contents</a></div>Levan Bodzashvilihttp://www.blogger.com/profile/04533101979004300508noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4940435675973728070.post-38608981206148992442012-05-23T04:36:00.001-07:002012-05-23T04:36:26.813-07:00მსგავსი დომეინ სახელების დავების გადაწყვეტის პოლიტიკა (UDRP)<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://i.zdnet.com/blogs/icann.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em; text-align: justify;"><span style="font-family: inherit;"><img border="0" height="132" src="http://i.zdnet.com/blogs/icann.jpg" width="200" /></span></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><span style="font-family: inherit;">რა არის მსგავსი დომეინ სახელების დავების გადაწყვეტის პოლიტიკა?</span></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">მსგავსი დომეინ სახელების დავების გადაწყვეტის პოლიტიკა ანუ (UDRP), არის სახელებისა და ციფრების მინიჭების ინტერნეტ კორპორაციის (ICANN) მიერ, 1999 წელს, შემუშავებული საარბიტრაჟო პოლიტიკა. აღნიშნული დოკუმენტი ეხება ყველა მაღალი დონის დომეინებს, როგორებიცაა .aero, .asia, .biz, .cat, .com, .coop, .info, .jobs, .mobi, .museum, .name, .net, .org, .pro, .tel, .travel და ქვეყნების დომეინებს<span style="line-height: 19px;"><span style="font-size: x-small;">.</span> </span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><span style="line-height: 19px;"></span></span></div>
<a name='more'></a><div style="text-align: justify;">
UDRP-ის წესები ვრცელდება სხვადასხვა სახის დავებზე, რომლებიც წარმოიშობა რეგისტრანტებსა და მესამე პირებს შორის, რაც გამოიხატება რეგისტრაციასა და დომეინ სახელის გამოყენებაზე. აღნიშნული პოლიტიკა შეიქმნა ცნობილი ბრენდებისა და სავაჭრო ნიშნების უფლებების დაღვევისაგან დაცვის მიზნით, რაც გამოიხატება მესამე პირების მიერ სარგებლის მიღების მიზნით განზრახ შემაცდენელი დომეინ სახელების დარეგისტრირებაში. UDRP სავალდებულოა ყველა დომეინ სახელის რეგისტრატორისათვის.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>პროცესი</b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><br /></b></div>
<div style="text-align: justify;">
UDRP-ის წესების დარღვევასთან დაკავშირებით საარბიტრაჟო განხილვა ხორციელდება ონლაინ რეჟიმში ან ელ-ფოსტის საშუალებით - გადაადგილების, მოსმენების, სასამართლო პროცესებისა და აპელაციის გარეშე. აღნიშნული დავების განხილვა შეუძლია რამოდენიმე ორგანიზაციას მათ შორის <a href="http://www.wipo.int/portal/index.html.en" target="_blank">მსოფლიოს ინტელექტუალური საკუთრების ორგანიზაციას</a>, <a href="http://www.adrforum.com/" target="_blank">ეროვნულ საარბიტრაჟო ფორუმს</a> და <a href="http://www.adr.eu/" target="_blank">ჩეხეთის საარბიტრაჟო კომისია</a>. დავის გადაწყვეტა კი ფაქტიურად 6 ნაბიჯად არის დაყოფილი:</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<ol>
<li style="text-align: justify;">UDRP-თან დაკავშირებული საჩივარის ჩამოყალიბება და გაგზავნა, დავის გადამწყვეტი მომსახურების მიმწოდებლისათვის. აღნიშნული უნდა შეიცავდეს ყველა ფაქტობრივ და სამართლებრივ არგუმენტსა თუ მტკიცებულებას. <i> დრო: 1-2 კვირა</i></li>
<li><span style="text-align: justify;">მომსახურების მიმწოდებელი განიხილავს საჩივრის შესაბამისობას UDRP-თან. <i>დრო: 1 კვირა</i></span></li>
<li style="text-align: justify;">მომსახურების მიმწოდებელი ატყობინებს რეგისტრანტს / უფლების დამრღვევს. <i>დრო: 20 დღე საპასუხო შეტყობინების გასაგზავნად</i></li>
<li style="text-align: left;">ინიშნება დომეინ სახელების არბიტრი.<i> დრო: 14 დღე მომსახურების მიმწოდებლისათვის გადაწყვეტილების მისაწოდებლად.</i></li>
<li style="text-align: left;">მხარეების ინფორმირება გადაწყვეტილების შესახებ. <i>დრო: 1-2 კვირა გადაწყვეტილების მიწოდების შემდეგ.</i></li>
<li style="text-align: left;">მოსარჩელესათვის
დომეინ სახელის გადაცემა (დადებითი გადაწყვეტილების შემთხვევაში) <i>დრო: 10 დღიანი მოსაცდელი პერიოდის შემდეგ, თუ არ იქნება შეტანილი სასამართლო სარჩელი.</i></li>
</ol>
<span style="text-align: justify;"><div style="text-align: -webkit-auto;">
UDRP-ის გამოყენებისათვის აუცილებელია, რომ სახეზე იყოს შემდეგი მოთხოვნები:</div>
<div style="text-align: -webkit-auto;">
<ul>
<li>დომეინ სახელი იდენტურია ან შემაცდენლად მსგავსია იმ სავაჭრო ნიშნისა, რომელზეც მომჩივანს გააჩნია უფლება.</li>
<li>რეგისტრანტს არ აქვს არანაირი უფლება ან ლეგიტიმური ინტერესი დომეინ სახელის მიმართ.</li>
<li>დომეინ სახელი დარეგისტრირებულია და გამოიყენება ბოროტი ნებით.</li>
</ul>
<div>
<br /></div>
<div>
ICANN-ის სტატისტიკის მიხედვით:</div>
<div>
<ul>
<li style="text-align: justify;">1999 - 2007 წლებში 26000-ზე მეტი საჩივარი იქნეა შეტანილი ეროვნულ საარბიტრაჟო ფორუმსა და მსოფლიოს ინტელექტუალური საკუთრების ორგანიზაციაში</li>
<li>ყველაზე მეტი სარჩელი შეტანილ იქნა 2008 წელს (მსოფლიოს ინტელექტუალური საკუთრების ორგანიზაციაში)</li>
<li>გადაწყვეტილებათა 85%-ზე მეტი ეხება დომეინ სახელის გადაცემას</li>
</ul>
</div>
</div>
<div style="text-align: -webkit-auto;">
<div>
<br /></div>
</div>
</span><div style="text-align: justify;">
<div style="background-color: white; font-family: sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.4em; text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<br />Anonymousnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4940435675973728070.post-1831877640082751382012-05-22T10:10:00.000-07:002012-05-22T10:10:09.625-07:00კიბერდანაშაულის წინააღმდეგ ბრძოლის რეფორმა<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div style="background-color: white; color: #4c4c4c; font-family: BPG_Glaho, Sylfaen, Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px; margin-bottom: 30px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; text-align: justify;">
ინფორმაციული ტექნოლოგიების განვითარებასთან ერთად იცვლება კიბერდანაშაულის გამოვლინება და ფორმები. კიბერდანაშაულის თანამედროვე ფორმის ეფექტური სისხლისსამართლებრივი დევნის მიზნით აუცილებელია საერთაშორისო სტანდარტების შესაბამისი, დახვეწილი საკანონმდებლო ბაზის არსებობა. </div>
<div style="background-color: white; color: #4c4c4c; font-family: BPG_Glaho, Sylfaen, Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px; margin-bottom: 30px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; text-align: justify;">
ამ დრომდე კანონმდებლობა, მათ შორის სისხლის სამართლის კოდექსის ХХХV თავი „კომპიუტერული დანაშაული", ვერ უზრუნველყოფდა თანამედროვე ფორმის კიბერდანაშაულის ეფექტიან რეგულირებას. მაგალითისთვის, კომპიუტერის ნაცვლად მოიხსენიებდა - ელექტროგამომთვლელ მანქანას (ეგმ), არ ითვალისწინებდა კომპიუტერული სისტემის მეშვეობით დანაშაულის ჩადენის შესაძლებლობას, კიბერდანაშაულისათვის დამახასიათებელ ელემენტებს, საჭირო დეფინიციებს და სხვა. ეფექტური გამოძიების მიზნებისთვის და ამავდროულად პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის ჯეროვანი დაცვის უზრუნველსაყოფად ცვლილებებს საჭიროებდა აგრეთვე საქართველოს კანონი „ოპერატიულ-სამძებრო საქმიანობის შესახებ" და „ელექტრონული კომუნიკაციების შესახებ". </div>
<div style="background-color: white; color: #4c4c4c; font-family: BPG_Glaho, Sylfaen, Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px; margin-bottom: 30px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; text-align: justify;">
<strong style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;">ცვლილებების მოკლე აღწერა </strong></div>
<div style="background-color: white; color: #4c4c4c; font-family: BPG_Glaho, Sylfaen, Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px; margin-bottom: 30px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; text-align: justify;">
<strong style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;"></strong></div>
<a name='more'></a><strong style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;"><br /></strong><br />
<ul style="background-color: white; color: #4c4c4c; font-family: BPG_Glaho, Sylfaen, Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px; margin-bottom: 30px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 30px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; text-align: -webkit-auto;">
<li style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; text-align: justify;">შემოღებულ იქნა იურიდიული პირის სისხლისსამართლებრივი პასუხისმგებლობა კიბერდანაშაულის ჩადენისათვის</li>
<li style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; text-align: justify;">დაიხვეწა <strong style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;">ინტელექტუალური საკუთრების შესახებ მუხლი </strong>(საავტორო, მომიჯნავე უფლების მფლობელისა და მონაცემთა ბაზის დამამზადებლის უფლების ხელყოფა)</li>
<li style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; text-align: justify;">დაიხვეწა ბავშვთა პორნოგრაფიის მუხლი.</li>
<li style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; text-align: justify;">მთლიანად განახლდა სისხლის სამართლის კოდექსის ХХХV თავი, რომელიც ცლილებების შედეგად მოიცავს შემდეგ დანაშაულებს:</li>
<li style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; text-align: justify;"><strong style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;">კომპიუტერულ სისტემაში უნებართვო შეღწევა</strong> - დაემატა და ჩაანაცვლა ძველი მუხლი</li>
<li style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; text-align: justify;"><strong style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;">კომპიუტერული მონაცემის ან/და კომპიუტერული </strong><strong style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;">სისტემის</strong><strong style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;"> </strong><strong style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;">უკანონოდ გამოყენება</strong><strong style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;">-</strong> კრძალავს ისეთი კომპიუტერული პროგრამის/მოწყობილობის დამზადებას, გაყიდვას თუ გავრცელებას, რომლის მიზანია კიბერდანაშაულის ჩადენა (ვიწრო მნიშვნელობით)</li>
<li style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; text-align: justify;"><strong style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;">კომპიუტერული მონაცემის ან/და კომპიუტერული სისტემის ხელყოფა</strong> შედგება ორი ნაწილისაგან, პირველი კრძალავს კომპიუტერული მონაცემების დაზიანებას, შეცვლას და ნებისმიერ სხვა მოქმედებას, რომელიც ხელყოფს მონაცემთა მთლიანობას, ხოლო მუხლის მეორე ნაწილი კრძალვას კომპიუტერული სისტემის ხელყოფას.</li>
<li style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; text-align: justify;"> ცვლილებები შეეხო საპროცესო კანონმდებლობასაც, დაემატა სპეციფიური საგამოძიებო მოქმედებები, ტერმინთა განმარტება და სხვა.</li>
</ul>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #4c4c4c; font-family: BPG_Glaho, Sylfaen, Verdana, Geneva, sans-serif;"><span style="font-size: 14px; line-height: 20px;">წყარო: </span></span><a href="http://www.justice.gov.ge/index.php?lang_id=GEO&sec_id=667" style="text-align: left;">http://www.justice.gov.ge/index.php?lang_id=GEO&sec_id=667</a> იუსტიციის სამინისტროს ვებგვერდი</div>
</div>Levan Bodzashvilihttp://www.blogger.com/profile/04533101979004300508noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4940435675973728070.post-51319644749490878602012-05-19T02:50:00.002-07:002012-05-19T02:51:29.985-07:0021-ე საუკუნის ყველაზე სახიფათო დანაშაული<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://www.lawisgreek.com/wp-content/uploads/2010/05/cyber_crime.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em; text-align: justify;"><img border="0" height="200" src="http://www.lawisgreek.com/wp-content/uploads/2010/05/cyber_crime.jpg" width="145" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Verdana, Helvetica, sans-serif;"><i>მსოფლიოში ინტერნეტის მომხმარებელთა რიცხვი სწრაფად იზრდება. ინტერნეტმა ყველა სფეროს, როგორიცააა გართობა, მეწარმეობა, სპორტი, განათლება და სხვა, ახალი შესაძლებლობები შემატა. თუმცა მედალს ორი მხარე აქვს, ეს კი ინტერნეტზეც ვრცელდება. ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი ნაკლი კიბერ დანაშაულია - უკანონო ქმედება რომელიც ხორციელდება ინტერნეტში. დღეს ხშირად ხდება კომპიუტერული სისტემების გამოყენება ისეთი უკანონო ქმედებებისათვის, როგორიცაა ელ-ფოსტით შპიონაჟი, საკრედიტო ბარათებით მაქინაცციები, სპამი, მეკობრეობა და ა.შ. კიბერისვრცეში არსებული კრიმინალური ქმედებების რიცხვი კი იზრდება</i></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Verdana, Helvetica, sans-serif;"><i></i></span></div>
<a name='more'></a><br />
<br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Verdana, Helvetica, sans-serif;"><i><br /></i></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Verdana, Helvetica, sans-serif;"><b>რა არის კიბერდანაშაული?</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Verdana, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Verdana, Helvetica, sans-serif;">კიბერდანაშაული არის ინტერნეტის ან/და კომპიუტერის მეშვეობით ჩადენილი ქმედება, რომელიც მოიცავს ყველაფერს არალეგალური მუსიკის გადმოწერიდან, ონლაინ საბანკო ანგარისიდან თანხის მოპარვის ჩათვლით. ის ასევე მოიცავს არაფულად დანაშაულებს, როგორიცაა ვირუსების შექმნა და გავრცელება ან კონფიდენციალური ინფორმაციის დაპოსტვა.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Verdana, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Verdana, Helvetica, sans-serif;">ზოგადად კიბერდანაშაული შეიძლება სამი სახის არსებობდეს:</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Verdana, Helvetica, sans-serif;">1. პიროვნების წინააღმდეგ მიმართული დანაშაული.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Verdana, Helvetica, sans-serif;">2. საკუთრების წინააღმდეგ მიმართული დანაშაული.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Verdana, Helvetica, sans-serif;">3. სახელმწიფოს წინააღმდეგ მიმართული დანაშაული.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Verdana, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Verdana, Helvetica, sans-serif;">პიროვნების წინააღმდეგ მიმართული დანაშაული შეიძლება იყოს ბავშვთა პორნოგრაფიის გავრცელება, ვინმეს შეირაცხყოფა ან დამცირება ელ-ფოსტის ან სხვა მსგავსი საშუალების გამოყენებით. ამ ქმედებებისიგან წამოსული ზიანის ანაზღაურება ფაქტიურად შეუძლებელია, რადგანაც ის გრძელვადიან კვალს ტოვებს დაზარალებულზე.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Verdana, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Verdana, Helvetica, sans-serif;">ამგვარი დანაშაულის ერთ-ერთი კარგი მაგალითია ვირუსი "მელისა". ის პირველად 1999 წლის მარტში გამოჩნდა და მალევე გავრცელდა ევროპასა და აშშ-ში. მან 80 მილიონი დოლარის ოდენობის ზიანი მიაყენა კომპიუტერებს მთელი მსოფლიოს მასშტაბით. მხოლოდ ამერიკაში მან 1.2 მილიონ კომპიუტერში შეაღწია, რაც ქვეყნის ყველაზე დიდი საწარმოების 1/5 წარმოადგენს. 1999 წლის 9 დეკემბერს კი დააკავეს მისი შემქმნელი დევიდ სმიტი.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Verdana, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Verdana, Helvetica, sans-serif;">განსაკუთრებულ კიბერდანაშაულს წარმოადგენს ასევე კიბერშეურაცხყოფა. ის საკმაოდ გავრცელებული ფორმაა და მოიცავს ისეთ შეურაცხყოფებს, რომლებიც ეხება პირის სქესობრივ, რასობრივ, რელიგიურ ან სხვა სახის პირად ცხოვრებას. ამ სახის დანაშაულს ასევე მივყავართ მოსახლეობის პირადი ცხოვრების დარღვევამდე. ონლაინ მოსახლეობის პირადულობის დარღვევა მძიმე ხასიათის კიბერდანაშაულია. არავის სიამოვნებს სხვა პირის მიერ საკუთარ ინტიმურ ცხოვრებაში ჩარევა.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Verdana, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Verdana, Helvetica, sans-serif;">შემდეგი სახის კიბერდანაშაულს წარმოადგენს ქმედება, რომელიც მიმართლია ნებისმიერი სახის საკუთრების წინააღმდეგ. ეს დანაშაულები მოიცავს კომპიუტერულ ვანდალიზმს (სხვა პირის საკუთრების განადგურებას), ზიანის მომტანი პროგრამების გადაცემას. ამგვარი დანაშაული სახეზეა მაგალითად შემდეგ შემთხვევაში: კონკურენტი კომპანიების მიერ კორპორაციული კიბერჯაშუშის შეგზავნა მეტოქე დაწესებულებაში, რათა მან მოიპაროს გარკვეული ინფორმაცია რითაც შეიძლება ქონებრივი ზიანი მიადგენს კომპანიას ან საერთოდ გაკოტრდეს.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Verdana, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Verdana, Helvetica, sans-serif;">მესამე ფორმის კიბერდანაშაულია ქმედება მიამრთული სახელმწიფოს წინააღმდეგ. ამ ფორმის ერთ-ერთი გამორჩეული სახეობაა კიბერტერორიზმი, რომელზეც შეგიძლიათ იხილოთ ჩვენი სტატია <a href="http://ilawge.blogspot.com/2012/05/21.html" target="_blank">კიბერ ტერორიზმი - 21-ე საუკუნის საფრთხე</a>. ამ შემთხვევაში დანაშაული სახეზეა, როდესაც პიროვნება ტეხავს სამთავრობო ან სამხედრო ვებ-გვერდს.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Verdana, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Verdana, Helvetica, sans-serif;">Cracking ანუ ქართულ ენაზე სისტემის გატეხვა, ყველაზე გავრცელებული და სახიფათო კიბერდანაშაულია. ამის ნათელი მაგალითია უცხო პირის მიერ თქვენს კომპიუტერში უნებართვო შეღწევა. დღეს ნებისმიერი გამოცდილი უსაფრთხოების ექსპერტი გეტყვით, რომ არ არსებობს დედამიწაზე სისტემა რომელიც 100%-ით დაცულია გატეხვისაგან. ერთხმად არის აღიარებული, რომ მსოფლიოში ნებისმიერი სისტემის გატეხვაა შესაძლებელი. უკანასკნელმა DoS, ანუ სერვისის გათიშვის შეტევებმა, რომელიც განხორცილებული იყო ჰაქტივისტური დაჯგუფებების მიერ აჩვენა, რომ არც ერთი სისტემა არ არის დაცული მათ შორის www.cia.gov, რომელიც 8 დღის განმავლობაში იყო გათიშული რადგან დამალული სერვერებიდან, სადაც ჰაქტივისტების განცხადებით ბავშვთა პორნოგრაფია იყო ატვირთული, ხორცილედებოდა მუდმივი შეტევა.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Verdana, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Verdana, Helvetica, sans-serif;"><b>არაავტორიზებული, უნებართვო შეღწევა</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Verdana, Helvetica, sans-serif;"><b><br /></b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Verdana, Helvetica, sans-serif;">პროგრამული შესაძლებლობების ან პროგრამების ბოროტი გამოყენებით ქსელში თუ კომპიუტერში არაავტორიზებული შეღწევა სერიოზულ დანაშაულს წარმაოდგენს, აქედან შეიძლება ითქვას, რომ ამგვარი პროგრამების გავრცლებაც კიბერდანაშაულის ნაწილია, ეს უკანასკნელი კი პროგრამულ მეკობრეობად ითვლება.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Verdana, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Verdana, Helvetica, sans-serif;">ის პროფესიონალებს, რომლებიც ამგვარ დანაშაულს ახორციელებენ, კრაკერები ეწოდებათ (მედიის გავლენის გამო დღეს მათ ჰაკერებს ვუწოდებთ), კვლევებმა კი აჩვენა, რომ მათი უმრავლესობა ჯერ არასწრულწლოვანია. ფესტივალზე DefCon სადაც მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნიდან იკრიბებიან ჰაკერები საკუთარი შესაძლებლობების დასამტკიცებლად, შენიშნულია, რომ პროფესიონალთა და მონაწილეთა ასაკი მუდმივად ეცემა. 2011 წელს დაფიქსრიდა, რომ ყველაზე ახალგაზრდაა მონაწილე </span><span style="font-family: Arial, Verdana, Helvetica, sans-serif;">13 წლის </span><span style="font-family: Arial, Verdana, Helvetica, sans-serif;">იყო. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Verdana, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></div>Anonymousnoreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-4940435675973728070.post-34857892549928271812012-05-17T05:39:00.000-07:002012-05-17T05:43:02.797-07:00ვინ არის პასუხისმგებელი თქვენი საბანკო ანგარიშის უსაფრთხოებაზე?<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div style="text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhahMdQNorpSDZ1L4idJregu4q4cJYcZrQmRtOyrT8KD-VBymK5MphNJezlhWWmXV3kHGppNHt698HdUaHGGmrDNWNWdyzW2GcriBXyVAHr5BbGflpAKan8aIM5te5kVhKgJOHjoBmI4t8/s1600/12_4_orig.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhahMdQNorpSDZ1L4idJregu4q4cJYcZrQmRtOyrT8KD-VBymK5MphNJezlhWWmXV3kHGppNHt698HdUaHGGmrDNWNWdyzW2GcriBXyVAHr5BbGflpAKan8aIM5te5kVhKgJOHjoBmI4t8/s1600/12_4_orig.jpg" /></a></div>
ცალსახა პასუხი არ არსებობს. არსებობენ მხოლოდ ვარიანტები. ამ ვარიანტებს ადგენს ერთის მხრივ კანონი, თუ ასეთი არსებობს, და მეორეს მხრივ თქვენი სამომხმარებლო შეთანხმება ბანკთან, როდესაც თანხმდებით ინტერნეტ ბანკინგზე. საბოლოოდ კი სასამართლო, კიბერადვოკატის დახმარებით ან უმისოდ, თუ მხარეები ვერ თანხმდებიან ანაზღაურებაზე.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
ზოგადად პასუხისმგებლობის საკითხი ასე განისაზღვრება, პასუხისმგებელია:</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<a name='more'></a></div>
<div style="text-align: justify;">
1. ანგარიშის მფლობელი. თუ თქვენი საბანკო ანგარიშიდან ჰაკერ(ებ)მა თანხა დაიტაცეს და ამაში თქვენ ხართ პირდაპირ ან ირიბად დამნაშავე (საეჭვო ელფოსტის გახსნა, უამრავი საეჭვო გვერდებიდან არაუსაფრთხო, პორნოგრაფიული და მსგავსი მასალების გადმოწერა) მასალების ინსტალაცია/გადმოწერა, რამაც გზა გაუხსნა ჰაკერს თქვენი პირადი ინფორმაციისკენ -მონაცემები, პაროლები, მომხმარებლის სახელები და ა.შ. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
2. თქვენი ბანკი. თუ ეს მოხდა ბანკის მხრიდან არასაკმარისი დამცველი სისტემის, პროფესიული დაუდევრობის ან ცენტრალური კომპიუტერის დაზიანების გზით, რომელმაც არა მხოლოდ თქვენი არამედ კიდევ სხვა მომხმარებლების დაზიანება გამოიწვია. როგორც წესი, ბანკებისთვის ორივე შემთხვევა წამგებიანია. ერთი იმიტომ, რომ ონლაინ ბანკინგის უპირატესობა მდგომარეობს იმაში რომ საბანკო სერვისებით სარგებლობა შესაძლებელია ნებისმიერი ადგილიდან, 24 საათი 365 დღე წელიწადში და ეს სასარგებლოა არა მხოლოდ მომხმარებლისთვის არამედ ბანკისთვისაც. და მეორე, საბანკო რეპუტაციის შებღალვის თავიდან ასაცილებლად. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
ერთ და მეორე შემთხვევაშიც, საქმე გვაქვს საიდენტიფიკაციო მონაცემების მოპარვასთან. როგორც წესი ჰაკერი ამ მონაცემების მოპოვების შემდეგ ქმნის ვირტუალ ონლაინბანკინგის გვერდს და შეყავს მოპარული მონაცემები. მარტივი რჩევა: არასოდეს შეინახოთ თქვენი საბანკო პაროლები კომპიუტერში!</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
არსებობს უამრავი სასამართლო საქმე რომლებშიც გამართლებული იქნა, როგორც ბანკი ასევე მომხმარებელი. ამდენად, ზემოაღნიშნული ზოგადი წესი მხოლოდ სარეკომენდაციო ხასიათისაა და გადაუწყვეტელი დავის შემთხვევაში მხოლოდ სასამართლოა იმის დამდგენი თუ კონკრეტული საქმის არსებითი გარემოებებიდან ვის და როგორ უნდა დაეკისროს ზარალის ანაზღაურება.</div>
</div>Levan Bodzashvilihttp://www.blogger.com/profile/04533101979004300508noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4940435675973728070.post-17367593724587801872012-05-17T04:51:00.000-07:002012-05-17T04:51:26.843-07:00კიბერშეურაცხყოფა<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://www.cyberbullyingstories.info/wp-content/uploads/2010/09/Cyber-Bullying-Stories.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em; text-align: justify;"><img border="0" height="211" src="http://www.cyberbullyingstories.info/wp-content/uploads/2010/09/Cyber-Bullying-Stories.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
ქსელის პოპულარობის ყოველდღიურ ზრდასთან ერთად, შეურაცხყოფის ფაქტებმა რეალური ცხოვრებიდან ინტერნეტის ვირტუალურ სამყაროში გადაინაცვლა და მას კიბერშეურაცხყოფა ეწოდა. დღეს, ანონიმური კომუნიკაციების გამო კიბერშეურაცხყოფა ისეთი ადვილია, როგორც არასდროს.</div>
<a name='more'></a> ქსელში, რთული არ არის პირის იდენტობის დამალვა ან არასწორი პირადი ინფორმაციის მიწოდება. ვებსაიტები, ელფოსტა, ჩატ ოთახები და ფორუმზე არსებული განხილვები შეურაცხმყოფელებს აძლევს საშუალებას სხვადასხვა ხერხებით მოახდინონ სხვების მიმართ ამ ქმედების განხორციელება. ეს მომსახურებები ასევე საშუალებას აძლევენ შეურაცხმყოფელებს, ჰქონდეთ წვდომა მსხვერპლის პირად ინფორმაციასთან.<br />
<div style="text-align: justify;">
მართალია, არ არსებობს კიბერშეურაცხყოფის უნივერსალური განმარტება, თუმცა, ის განიხილება, როგორც ინტერნეტის, ელფოსტის ან სხვა ელექტრონული მოწყობილობის საშუალებით ადამიანის შეურაცხყოფა ან შეწუხება. ინტერნეტს გააჩნია ყველა სახის ანონიმური მახასიათებელი, რომელიც ასე უყვართ სტალკერებს (შეურაცხმყოფის მიმყენებელ ადამიანებს). ღილაკზე მარტივი დაჭერით, სტალკერს შეუძლია გააგზავნოს დამაშინებელი ან შემაწუხებელი შეტყობინება მსხვერპლის ელფოსტაზე ან დატოვოს აღნიშნული ჩატის ოთახში ან ფორუმზე. ინტერნეტი ასევე გზას უხსნის მორიდებულ სტალკერებს, რომელსაც არ სურთ მსხვერპლისთვის დარეკვა ან ფიზიკურად დევნა და, რომელთაც მარტივად შეუძლიათ შეტყობინების ინტერნეტში გაგზავნა. ერთი შეხედვით შეიძლება ჩანდეს, რომ ინტერნეტით მიღებული შეტყობინება ზიანის მომტანი არ არის და ნაკლებად შემაშფოთებელია, თუმცა ეს ფაქტი შეიძლება გადაიზარდოს უფრო სახიფათო სიტუაციაშიც. ისევე როგორც ფიზიკური შეურაცხყოფის დროს, კიბერშეურაცხყოფამაც შეიძლება მიგვიყვანოს პირისპირ კონფრონტაციამდე ან უარესამდეც.</div>
<div style="text-align: justify;">
სამწუხაროდ, არ არსებობს საკმარისი კანონმდებლობა, რომელიც დაეხმარება კიბერშეურაცხყოფის მსხვერპლებს. ჯერჯერობით კიბერ-შეურაცხყოფა არ არის განხილული დანაშაულად და სამართალდამცავი ორგანოები უბრალოდ ურჩევენ მოქალაქეებს თავი შორს დაიჭირონ კომპიუტერისგან, რაც დღევანდელ ცხოვრებაში თითქმის წარმოუდგენელია. კიბერშეურაცხყოფამ შეიძლება მიგვიყვანოს დამანგრეველ შედეგამდე და სწორედ ამიტომაც ცდილობენ სახელმწიფოები ახალი კანონმდებლობებისა და სტრუქტურების ჩამოყალიბებას მოქალაქეების დასაცავად.</div>
<div style="text-align: justify;">
კიბერშეურაცხყოფა შეიძლება დაიყოს პირდაპირ და არაპირდაპირ ასპექტებად.</div>
<div style="text-align: justify;">
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>პირდაპირი კიბერშეურაცხყოფა მოიცავს: დამაშინებელი, ძალადობრივი ან შემაწუხებელი შეტყობინების გაგზავნად დაზარალებულისათვის ელფოსტის ან ინტერნეტის სხვა საკომუნიკაციო საშუალებით ან/და ტექნოლოგიური საშუალების გამოყენებას, დაზარალებულის ინტერნეტის გამოყენებაში ჩარევას, გატეხვის ან სერვისის გათიშვის შეტევის საშუალებით.</div>
<div style="text-align: justify;">
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>არაპირდაპირი კიბერშეურაცხყოფა მოიცავს, დაზარალებულის შესახებ ხმის ან ჭორების გავრცელებას სხვადასხვა ფორუმზე, დაზარალებულის შემოერთებას არასასურველ ონლაინ მომსახურებასთან, დაზარალებულის შესახებ ინფორმაციის გავრცელებას ონლაინ პაემანის ან სხვა სქესობრივი მომსახურების საიტზე, ან მესამე პირისთვის შეტყობინების გაგზავნას დაზარალებულის სახელით.</div>
<div style="text-align: justify;">
კიბერშეურაცხყოფის ფაქტის შეტყობინების დროს შეიძლება გამოყენებული იქნეს შემდეგი ტიპის დამახასიათებელი ასპექტები, რომლებიც უნდა იყოს სახეზე: </div>
<br />
<div style="text-align: justify;">
ვინმეს დაშინების და ტკივილის მიყენების აშკარა სურვილის ან განზრახვის არსებობა. კიბერშეურაცხყოფის დიდი ნაწილი საზიანო ხასიათის არის საფრთხის პირდაპირობისა და ღიაობის გამო. თუმცა, ყველა მათგანი არ არის საზიანო. არსებობს შემთხვევები, როდესაც კიბერსტალკინგს აქვს სიყვარულზე ორიენტირებული ბუნება, მართალია, ამ შემთხვევაში ეს ქმედება შეიძლება შემაწუხებელ ხასიათს ატარებდეს, მაგრამ სტალკერს არ აქვს ვნების მიყენების არანაირი სურვილი. ზოგიერთ ონლაინ დაჩაგვრას აქვს პრაქტიკული ხუმრობის სახე, ზოგიერთ შემთხვევაში შეიძლება ის სასიამოვნო ნამდვილად არ იყოს, თუმცა ქმედების ჩამდენის სურვილი ზიანის მიყენება არ არის.</div>
<div style="text-align: justify;">
ამასთანავე, ყველა დამჩაგვრელი ქმედება არ არის წინასწარგანზრახული. ზოგიერთ შემთხვევაში ეს შეიძლება იყოს ემოციური აღშფოთება, როდესაც ადამიანი კარგავს საკუთარ თავზე კონტროლს და ემოციებს ელექტრონული სახით გამოხატავს. ამ ქმედებამ შეიძლება ნამდვილად გამოიწვიოს გარკვეული ტიპის ტანჯვა, თუმცა ის ვერანაირად იქნება წინასწარგანზრახული.</div>
<div style="text-align: justify;">
ონლაინ სტალკინგის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი მახასიათებელია გამეორება. ერთჯერადი სახის ონლაინ შეტევა არ შეიძლება მივიჩნიოთ კიბერშეურაცხყოფად, რადგან კიბერსტალკინგი მოიცავს გამეორებითი სახის ქმედებებს, რომლებიც დგება დროის გარკვეულ მონაკვეთში. </div>
<div style="text-align: justify;">
ასევე არ შეიძლება ქმედების კიბერშეურაცხყოფად ან დაჩაგვრად შერაცხვა, თუ მის შედეგად არ დადგა გარკვეული ტანჯვა. ტანჯვას მრავალი სახე აქვს, როგორებიცაა შეწუხება, დამცირება, შეურაცხყოფა, დაშინება და სხვა. კიბერსტალკინგის მნიშვნელოვანი ნაწილია შიშის არსებობაც.</div>
<div style="text-align: justify;">
ონლაინ შეურაცხყოფის დროს ტანჯვის დამტკიცება ადვილი საქმე როდია. მას სჭირდება მოწმეთა ჩვენებები, ან იმის დასტური, რომ დაზარალებულმა მიაკითხა ექიმს ამ ინციდენტიდან გამომდინარე დახმარების მისაღებად.</div>
<div style="text-align: justify;">
ელექტრონული კომუნიკაციის ანონიმურობაც გარკვეულწილად პრობლემას ბადებს. იმ შემთხვევაშიც კი, თუ დაზარალებულმა იცის მისი აგრესორის ვინაობა, სამართალდამცავ ორგანოებს გაუჭირდებათ ამ პირის დანაშაულთან დაკავშირება. მნიშვნელოვანია შეურაცხყოფასთან დაკავშირებით უფრო მეტი ექსპერტიზის ჩატარება იმისათვის რომ პრობლემას უფრო ეფექტურად გავუმკლავდეთ. პოლიციისა და სამართლებრივი დაწესებულების დიდ ნაწილს არასაკმარისი გამოცდილება აქვს კიბერშეურაცხყოფისა და ამგვარი დანაშაულების გამოძიების სფეროში.</div>
<div style="text-align: justify;">
სამართალდამცავი ორგანოების ქმედებებს შორის განსხვავებები34 შეიძლება მივაწეროთ რამოდენიმე ფაქტორს. პირველი, ცნობილია, რომ კიბერშეურაცხყოფების ფაქტების დიდი ნაწილის შეტყობინება, სამწუხაროდ, არ ხდება, რაც შეიძლება გამოწვეული იყოს იმით რომ დაზარალებულებს ეს დანაშაულად არ მიაჩნიათ ან რომ სამართალდამცავი ორგანოები მათ სერიოზულად არ შეხედავენ. მეორე, სამართალდამცავი ორგანოების დიდ ნაწილს არ ჰქონია გავლილი შესაბამისი ტრენინგი კიბერშეურაცხყოფის გამორკვევისა და გამოძიებისათვის. სამწუხაროდ, სამართალდამცავი ორგანოები დაზარალებულებს აძლევენ მითითებებს, რომ საერთოდ გამორთონ კომპიუტერები ან რომ ოფლაინ რეიმში გაუმკლავდნენ მათ, რაც თავისთავად არაეფექტურია.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<br />
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<br />Anonymousnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4940435675973728070.post-85119523985056623172012-05-16T06:25:00.002-07:002012-05-16T20:48:30.207-07:00როგორ დავიცვათ საკუთარი დომეინის სახელი<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div style="text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://www.escrowassociates.com/Portals/58333/images/domain-name-escrow.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="150" src="http://www.escrowassociates.com/Portals/58333/images/domain-name-escrow.jpg" width="200" /></a></div>
ერთი წუთით წარმოვიდგინოთ, რომ თქვენი წარმატებული ბიზნესი, რომლის წარმატებაში თქვენს ელექტრონულ გვერდს მნიშვნელოვანი როლი აქვს, ერთ დღეს აღმოჩნდება სახელის გარეშე. მინიმუმ, იგივე სახელით ვეღარ ისარგებლებთ და მოგიწევთ ახლის აღება. ეს გამოიწვევს მთელი სარეკლამო კამპანიის თავიდან ჩატარებასა და მომხმარებლების სამართლიან უკმაყოფილებას, რომ აღარაფერი ვთქვათ დანაკარგებსა და სხვა ხარჯებზე. ვინაიდან დღეს უკვე წარმოუდგენელია საბანკო, საშოპინგო თუ თითქმის ნებისმიერ სხვა სახის ბიზნესი ვებგვერდის გარეშე. დომეინის სახელს, როგორც უკვე საფირმო ნიშანს, უდიდეს როლი ენიჭება. დომეინის სახელი დღესდღეობით უმნიშვნელოვანესი მონაპოვარია ნებისმიერი ბიზნესისათვის იმდენად რამდენადაც იგი წარმოაჩენს საწარმოს, მაღაზიას, ადვოკატურასა თუ სხვა სახის ბიზნეს ინტერნეტ სივრცეში. ამდენად მისი დაკარგვა, განსაკუთრებით მისი გამოყენებიდან და დამკვიდრებიდან ხანგრძლივი პერიოდის შემდეგ ნებისმიერს დიდი თავისტკივილის წინაშე დაააყენებს. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
რატომ და როგორ შეიძლება ეს მოხდეს?</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<a name='more'></a><br />
<br />
<div style="text-align: justify;">
როდესაც თქვენ პროვაიდერიs, სადომეინო თუ საჰოსტინგო კომპანიისგან მიიღებთ დომეინსა და ჰოსტინგს, მნიშვნელოვანია, რომ გადმოგეცეთ კონტროლი არა მხოლოდ საჰოსტინგო ანგარიშზე (ექაუნთზე), არამედ თქვენს დომეინზეც. ძირითადად, დომეინის მფლობელებმა არ უწყიან, რომ დომეინის სახელის კონტროლ პანელი და ჰოსტინგის კონტროლ პანელი უმეტესად განსხვავდება. შესაბამისად, უმეტეს შემთხვევაში ვებგვერდის შემქნელი და ჰოსტიგური კომპანიები გასცემენ ხელმისაწვდომობას ჰოსტინგის კონტროლ პანელზე და არა დომეინის კონტროლ პანელზე, (რომელიც ასევე შეიცავს ე.წ. transfer key-ს), რათა არ დაკარგონ მომხმარებელი. შედეგად, ხშირ შემთხვევაში, დომეინის მფლობელი კარგავს კონტროლს დომეინზე. რატომ? იმიტომ, რომ თქვენ რეალურად არც ყოფილხართ მისი მფლობელი. მომწოდებელი კომპანიების უმრავლესობა იყენებს და აქვეყნებს ე.წ. WHOIS ინფორმაციას, რომელიც შეიცავს დომეინით მოსარგებლის სახელსა და მონაცემებს. ანუ რეალურად, საჯარო ჩანაწერების მიხედვით, დომეინის მომწოდებელია დომეინის მფლობელი და არა თქვენ. </div>
<div style="text-align: justify;">
იმისათვის, რომ ეს არ მოხდეს თქვენ უნდა მიყვეთ შემდეგ ორ მარტივ ნაბიჯს:</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
1) მოიპოვეთ მომწოდებელი კომპანიისგან თქვენი დომეინის სახელის კონტროლ პანელის დეტალური ინფორმაცია, ან თუ კომპანია უარს აცხადებს მის მოცემაზე, მინიმუმ დომეინის სახელის transfer key.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
2) თქვენ უნდა მონახოთ თქვენი დომეინის შესახებ საჯარო ჩანაწერი WHOIS ინფორმაციაში და შეცვალოთ საჯარო ჩანაწერი თქვენი მფლობელობის მითითებით თუ უკვე გაქვთ კონტროლ პანელის დეტალები. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
შესაძლებელია, რომ ასეთი ინფორმაცია იყოს დაფარული, ასეთ შემთხვევაში კი თქვენ უნდა მიმართოთ დომეინის მარეგისტრირებელ კომპანიას და უარის შემთხვევაში კი, მოგვმართეთ ბლოგზე მითითებულ ელფოსტაზე. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>Levan Bodzashvilihttp://www.blogger.com/profile/04533101979004300508noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4940435675973728070.post-67666095944853504812012-05-15T05:18:00.002-07:002012-05-15T12:28:59.528-07:00კიბერ ტერორიზმი - 21-ე საუკუნის საფრთხე<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoTitle" style="background-color: white; border-bottom-width: 0px; border-color: initial; border-image: initial; border-left-width: 0px; border-right-width: 0px; border-style: initial; border-top-width: 0px; font-family: Garamond; font: inherit; line-height: 18px; margin-bottom: 0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 0in; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<a href="http://www.washingtonmonthly.com/graphics/cyber.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="http://www.washingtonmonthly.com/graphics/cyber.jpg" width="190" /></a><span style="border-bottom-width: 0px; border-color: initial; border-image: initial; border-left-width: 0px; border-right-width: 0px; border-style: initial; border-top-width: 0px; font: inherit; margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; vertical-align: baseline;">დღეს მეწარმეობა, ხელისუფლება, ინდუსტრია და საზოგადოება მიჯაჭვულია ინფორმაციასთან ეს კი ახალ შესაძლებლობებს უხსნის ტერორიზმს. წარმოიდგინეთ ერთი დღე ინტერნეტის გარეშე, რა გავლენას იქონიებს ის? რა კავშირშია მასთან კიბერ ტერორიზმი?</span></div>
<div class="MsoTitle" style="background-color: white; border-bottom-width: 0px; border-color: initial; border-image: initial; border-left-width: 0px; border-right-width: 0px; border-style: initial; border-top-width: 0px; font-family: Garamond; font: inherit; line-height: 18px; margin-bottom: 0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 0in; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="border-bottom-width: 0px; border-color: initial; border-image: initial; border-left-width: 0px; border-right-width: 0px; border-style: initial; border-top-width: 0px; font: inherit; margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; vertical-align: baseline;"><br /></span></div>
<div class="MsoTitle" style="background-color: white; border-bottom-width: 0px; border-color: initial; border-image: initial; border-left-width: 0px; border-right-width: 0px; border-style: initial; border-top-width: 0px; font-family: Garamond; font: inherit; line-height: 18px; margin-bottom: 0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 0in; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="border-bottom-width: 0px; border-color: initial; border-image: initial; border-left-width: 0px; border-right-width: 0px; border-style: initial; border-top-width: 0px; font: inherit; margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; vertical-align: baseline;"><br /></span></div>
<div class="MsoTitle" style="background-color: white; border-bottom-width: 0px; border-color: initial; border-image: initial; border-left-width: 0px; border-right-width: 0px; border-style: initial; border-top-width: 0px; font-family: Garamond; font: inherit; line-height: 18px; margin-bottom: 0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 0in; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="border-bottom-width: 0px; border-color: initial; border-image: initial; border-left-width: 0px; border-right-width: 0px; border-style: initial; border-top-width: 0px; font: inherit; margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; vertical-align: baseline;"><br /></span></div>
<div class="MsoTitle" style="background-color: white; border-bottom-width: 0px; border-color: initial; border-image: initial; border-left-width: 0px; border-right-width: 0px; border-style: initial; border-top-width: 0px; font-family: Garamond; font: inherit; line-height: 18px; margin-bottom: 0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 0in; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="border-bottom-width: 0px; border-color: initial; border-image: initial; border-left-width: 0px; border-right-width: 0px; border-style: initial; border-top-width: 0px; font: inherit; margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; vertical-align: baseline;"><br /></span></div>
<div class="MsoTitle" style="background-color: white; border-bottom-width: 0px; border-color: initial; border-image: initial; border-left-width: 0px; border-right-width: 0px; border-style: initial; border-top-width: 0px; font-family: Garamond; font: inherit; line-height: 18px; margin-bottom: 0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 0in; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="border-bottom-width: 0px; border-color: initial; border-image: initial; border-left-width: 0px; border-right-width: 0px; border-style: initial; border-top-width: 0px; font: inherit; margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; vertical-align: baseline;"><br /></span></div>
<div class="MsoTitle" style="background-color: white; border-bottom-width: 0px; border-color: initial; border-image: initial; border-left-width: 0px; border-right-width: 0px; border-style: initial; border-top-width: 0px; font-family: Garamond; font: inherit; line-height: 18px; margin-bottom: 0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 0in; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="border-bottom-width: 0px; border-color: initial; border-image: initial; border-left-width: 0px; border-right-width: 0px; border-style: initial; border-top-width: 0px; font: inherit; margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; vertical-align: baseline;"><br /></span></div>
<div class="MsoTitle" style="background-color: white; border-bottom-width: 0px; border-color: initial; border-image: initial; border-left-width: 0px; border-right-width: 0px; border-style: initial; border-top-width: 0px; font-family: Garamond; font: inherit; line-height: 18px; margin-bottom: 0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 0in; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="border-bottom-width: 0px; border-color: initial; border-image: initial; border-left-width: 0px; border-right-width: 0px; border-style: initial; border-top-width: 0px; font: inherit; margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; vertical-align: baseline;"><br /></span></div>
<div class="MsoTitle" style="background-color: white; border-bottom-width: 0px; border-color: initial; border-image: initial; border-left-width: 0px; border-right-width: 0px; border-style: initial; border-top-width: 0px; font-family: Garamond; font: inherit; line-height: 18px; margin-bottom: 0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 0in; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="border-bottom-width: 0px; border-color: initial; border-image: initial; border-left-width: 0px; border-right-width: 0px; border-style: initial; border-top-width: 0px; font: inherit; margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; vertical-align: baseline;"><br /></span></div>
<div class="MsoTitle" style="background-color: white; border-bottom-width: 0px; border-color: initial; border-image: initial; border-left-width: 0px; border-right-width: 0px; border-style: initial; border-top-width: 0px; font-family: Garamond; font: inherit; line-height: 18px; margin-bottom: 0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 0in; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="border-bottom-width: 0px; border-color: initial; border-image: initial; border-left-width: 0px; border-right-width: 0px; border-style: initial; border-top-width: 0px; font: inherit; margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; vertical-align: baseline;"></span></div>
<a name='more'></a><div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoTitle" style="background-color: white; border-bottom-width: 0px; border-color: initial; border-image: initial; border-left-width: 0px; border-right-width: 0px; border-style: initial; border-top-width: 0px; font: inherit; margin-bottom: 0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 0in; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<blockquote class="tr_bq">
<i><span style="border-bottom-width: 0px; border-color: initial; border-image: initial; border-left-width: 0px; border-right-width: 0px; border-style: initial; border-top-width: 0px; font: inherit; margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; vertical-align: baseline;"><b>კიბერ ტერორიზმი</b> არის</span> კომპიუტერზე, ქსელზე და მათში არსებულ ინფორმაციაზე შეტევის ან შეტევის განხორციელების მუქარა, სახელმწიფოს ან მისი ხალხის პოლიტიკურად, სოციალურად, რელიგიურად ან იდეოლოგიურად დაშინების მიზნით.</i></blockquote>
თუ დავაკვირდებით ამ წლის ელ-მეწარმეობას აღმოვაჩენთ რომ თუ ინტერნეტი მხოლოდ ერთი დღით გაითიშება, ეს მოვლენა ხელს შეუშლის დაახლოებით $10.5 მილირადი ღირებულების გარიგების დადებას. ეს გამომდინარეობს იქიდან, რომ ელ-მეწარმეობა ძირითადად ხორციელდება ინტერნეტში ელ-ფოსტის, ხმოვანი კომუნიკაციის, საბანკო მანქაანებით, საკრედიტო ბარათების ავტორიზაციითა და სხვა. ინფორმაცია მეწარმეობის მამოძრავებელი ძალაა და შეიძლება ითქვას რომ ის ამავე დროს სოციალური სტატუსიც არის. ინფორმაციისა და მასთან წვდომის მნიშვნელობა, იმდენად გაიზარდა რომ ის გაუზომავი გახდა. კომპიუტერული ინფრასტრუქტურის ფასეულობის ზრდასთან ერთად იზრდება მისი განადგურების ფასიც. ერთია მისგან მიყენებული ფინანსური ზარალი, თუმცა ინტერნეტის ჩამოშლის შედეგად მიყენებული ფსიქოლოგიური ზიანი შეიძლება უფრო სახიფათო იყოს.<br />
<br />
მაგრამ რამდენად სავარაუდოა ამ შემთხვევის დადგომა? საქმე იმაში კი არ არის მოხდება თუ არა ის, არამედ იმაში თუ როდის მოხდება. ისეთი კიბერ ტერორიზტული აქტის განხორციელების ალბათობა, რომელიც ჩამოშლის ინტერნეტს დღითიდღე იზრდება. ინტერნეტზე დამოკიდებულებამ ის ტერორისტებისთვის საუკეთესო სამიზნედ აქცია.<br />
<br />
<a href="http://www.directionsmag.com/images/articles/cyberterror.gif" style="border-bottom-width: 0px; border-color: initial; border-image: initial; border-left-width: 0px; border-right-width: 0px; border-style: initial; border-top-width: 0px; clear: left; color: #0f48d0; float: left; font: inherit; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; vertical-align: baseline;"><img align="baseline" alt="" border="0" height="238" hspace="0" src="http://www.directionsmag.com/images/articles/cyberterrorism.gif" style="border-color: initial; border-image: initial; border-style: initial; border-top-style: none; border-width: initial; font: inherit; margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; vertical-align: baseline;" width="320" /></a></div>
<div style="background-color: white; border-bottom-width: 0px; border-color: initial; border-image: initial; border-left-width: 0px; border-right-width: 0px; border-style: initial; border-top-width: 0px; font: inherit; margin-bottom: 1.5em; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; text-align: center; vertical-align: baseline;">
<div style="line-height: 18px; text-align: justify;">
უსაფრთხოების პროფესიონალებმა გამოხატეს საკუთარი შეშფოთება არამხოლოდ ინტერნეტის წინააღმდეგ მიმართული შეტევების ზრდასთან , არამედ ამ შეტევებში გათვითცნობიერების ნიშნულის მატებასთან დაკავშირებითაც. გლობალურად შეტევების სირთულის ზრდასთან ერთად, კლებულობს საჭირო ოსტატობის დონეც. ეს საკმაოდ შემაშფოთებელი მაჩვენებელია. ტერორისტები სწავლობენ თავიანთი შეტევებისგან, იგებენ რა მუშაობს რა არა, როგორ ვპასუხობთ ჩვენ მათ და რა მეთოდებს ვიყენებთ შეტევების აღმოჩენისათვის, ამით კი ისინი იღებენ ცოდნას რაც ზრდის მათი წარმატების შანსს.</div>
<div style="line-height: 18px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="line-height: 18px; text-align: justify;">
<b>როგორია შეტევების ახლანდელი მდგომარეობა?</b></div>
<div style="line-height: 18px; text-align: justify;">
<b><br /></b></div>
<div style="line-height: 18px; text-align: justify;">
ტექნოლოგიებსა და ინფრასტრუქტურაში მნიშვნელოვანი ინვესტიციების მიუხედავად, კიბერ ტერორისზმი მაინც რჩება უმნიშვნელოვანეს მოვლენად ტერორიზმის წინააღმდეგ ბრძოლაში. ყოველდღიურად ინტერნეტი და სხვა კომპიუტერული სისტემები შეტევის ქვეშ იმყოფებიან. 2011 წლის კვლევის დროს დადგინდა, რომ რესპონდენტთა 90%-ზე მეტს შეხება ჰქონდა კომპიუტერული უსაფრთხოების დარღვევასთან, ხოლო კომპანიათა 92%-ის სისტემებში მოხდა შეღწევა. თუ ეს ინფორმაცია იმდენად შოკის მომგვრელი არ არის, წარმოგიდგენთ კიდევ ერთ სტატისტიკას</div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<ul>
<li style="text-align: justify;"><span style="line-height: 18px;">ინტერნეტზე შეტევების განხორცილეების ოდენობა ყოველწლიურად საშუალოდ 60%-ით იზრდება.</span></li>
<li style="text-align: justify;"><span style="line-height: 18px;">საშუალო საწარმოზე დღეში 32 შეღწევის მცდელობა მოდის.</span></li>
<li style="text-align: justify;"><span style="line-height: 18px;">ყოველწლიურად ორმაგდება სისტემების დაუცველობისა და უსაფრთხოების ინციდენტების რაოდენობა.</span></li>
</ul>
<div style="line-height: 18px; text-align: justify;">
<span style="background-color: white;">დღემდე არსებულმა კვლევებმა აჩვენა, რომ კრიტიკული ინფრმაციული ინფრასტრუქტურა პოტენციურად ღიაა კიბერ ტერორისტული შეტევებისათვის. ინფორმაციული სისტემების მზარდი გართულება ქმნის ახალ საფრთხეებსა და გამოწვევებს IT მენეჯმენტისათვის. იმ შეთხვევაშიც კი თუ ტექნოლოგიები მთლიანად "ჯავშანში მოთავსდებიან", ამა თუ იმ ორგანიზაციის წევრები ე.წ ინსაიდერები მაინც შეძლებენ მასში უნებართვოს შეღწევის განხორციელებას, დამოუკიდებლად ან ტერორისტების დახმარებით.</span></div>
<div style="line-height: 18px; text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><br /></span></div>
<div style="line-height: 18px; text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><b>რა იქნება გავლენა?</b></span></div>
<div style="line-height: 18px; text-align: justify;">
<b><br /></b></div>
<div style="line-height: 18px; text-align: justify;">
კიბერ ტერორისტული შეტევის განხორციელბების განზრახვა შეიძლება მრავალი სახის იყოს, ეკონომიკური ზიანის მიყენებიდან დაწყებული ფიზიკური ზიანით დამთავრებული. მიუხედავად იმისა, რომ კიბერ შეტევებმა გამოიწვიეს ბილიარდობით დოლარის ზიანი და მილიონობით ადამიანის ცხოვრებას შეეხენ, ჩვენ მაინც არ გვინახავს ნამდვილი კატასტროფული კიბერ ტერორიზმი. რა იქნება მისი მთავარი მახასიათებლები?</div>
<div style="line-height: 18px; text-align: justify;">
პირდაპირი ფინანსური ზიანი:</div>
<div style="text-align: justify;">
<ul>
<li><span style="line-height: 18px;">გაყიდვების ჩავარდნა</span></li>
<li><span style="line-height: 18px;">ქსელის შეფერხებები, წყვეტილი კავშირი მომხმარებლებისათვის</span></li>
<li><span style="line-height: 18px;">სადაზღვევო ზიანის ანაზღაურობა გასაჩივრებიდან გამომდინარე</span></li>
<li><span style="line-height: 18px;">ინტელექტუალური საკუთრების დაკარგვა</span></li>
<li><span style="line-height: 18px;">გამოძიების ხარჯები </span></li>
<li><span style="line-height: 18px;">კრიტიკული კომუნიკაციების დაკარგვა</span></li>
</ul>
<div>
<span style="line-height: 18px;">არაპირდაპირი ფინანსური ზიანი:</span></div>
<div>
<ul>
<li><span style="line-height: 18px;">არსებული ფინანსური სისტემების მიმართ უნდობლობის ზრდა</span></li>
<li><span style="line-height: 18px;">გლობალურად გამქრალი რეპუტაცია</span></li>
<li><span style="line-height: 18px;">დაძაბული სამეწარმეო ურთიერთობა - შიდა და საერთაშორისო</span></li>
<li><span style="line-height: 18px;">მომავალი კლიენტებისგან მიღებული შემოსავლის დაკარგვა</span></li>
<li><span style="line-height: 18px;">სახელმწიფოსა და კომპიუტერუი ინდუსტრიის მიმართ ნდობის გაქრობა</span></li>
<li><span style="line-height: 18px;"><br /></span></li>
</ul>
<div>
<span style="line-height: 18px;"><b>როდის მოხდება?</b></span></div>
</div>
<div>
<span style="line-height: 18px;"><b><br /></b></span></div>
<div>
<span style="line-height: 18px;">როგორც წინა ნაწილებში ვისაუბრეთ ინფორმაციული ინფრასტრუქტურის ღირებულების ზრდასთან ერთად იზრდება კიბერ ტერორიზმის საშიშროებაც. ტერორისტების გადმოსახედიდან, რომ ვიმსჯელოდ ინტერნეტის გათიშვისათვის საუკეთესო დრო იქნება, რაიმე მნიშვნელოვანი მოვლენა, როგორიცაა პრეზიდენტის ინაუგურაცია, არჩევნები, რევოლუცია, ომი და სხვა. აქედან ზოგიერთ შემთხვევაში კიბერ ტერორიზმი შეიძლება ერთგვარი საბოტაჟის მოწყობასაც მივამსგავსოთ, რაც ნათელი იყო 2008 წელს რუსეთის აგრესიის დროს, როდესაც ქართულ ვებ სივრცეზე შეტევები ხორციელდებოდა. ამ მეთოდით რუსეთმა შეძლო ინფორმაციული ვაკუუმის შექმნა და საზოგადოებაში ერთგვარი შიშის დანერგვა, რაც კიბერ ტერორიზმისა და კიბერ საბოტაჟის ყველა ნიშანს ემთხვევა.</span></div>
<div>
<span style="line-height: 18px;"><br /></span></div>
<div>
<span style="line-height: 18px;">კორპორატიულმა ამერიკამ უნდა გაამახვილოს ყურადღება კიბერ ტერორიზმის წინააღმდეგ ბრძოლაზე. ინფორმაციულ უსაფრთხოებას ზრუნვა ყველა მხარისაგან გარკვეულ ყურადღებას მოითხოვს. სახელმწიფოსა და კერძო სექტორს შორის ახლო თანამშრომლობა აუცილებელი კომპონენტია წარმატების მისაღწევა და კიდევ უფრო აუცილებელია კომპიუტერულ, ქსელურ და პროგრამულ ინდუსტრიებს შორის თანამშრომლობა. ამ ინდუსტრიებმა ერთად უნდა იმუშაონ უსაფრთხოების ტექნოლოგიების განვითარებისათვის. მანამ სანამ ყველა სუსტი წერტილი არ იქნება ამოფხვირლი, ყველანი საფრთხის წინაშე ვიდგებით. თუმცა მიუხედვად ამისა არ უნდა დაგვავიწყდეს, რომ:</span></div>
<blockquote class="tr_bq">
<span style="line-height: 18px;"><i>დღევანდელი ინტერნეტ ტექნოლოგია და პროტოკოლების სისტემა, ვერ გვაძლევს 100%-იანი უსაფრთხოების გარანტიას და მომხმარებელს არ უნდა დაავიწყდეს, რომ ის ვინც 100%-იან უსაფრთხოებას გთავზობთ უბრალოდ იდიოტია ან თქვენგან ფულის გამოძალვას ცდილობს თაღლითობის გზით.</i></span></blockquote>
ამასთავე აუცილებელია, რომ სამთავრობი სექტორმა დააწესოს უფრო მკაცრი ჯარიმები კიბერ დანაშაულისათვის, თუმცა არც იმდენად უაზროდ მკაცრი, რომ ამ ბლოგის დაზიანებისათვის 10 წლიანი პატიმრობა შეუფარდოს პიროვნებას. სახელმწიფომ უნდა იზრუნოს ბიუჯეტის საკანონმდებლო განვითარებისათვის გამოყოფაზე. ამის მიღწევა კი აუცილებელია გლობალურ დონეზე თანამშრომლობითა და მიახლოებული სამართალ წარმოების გზების დანერგვით.<br />
<br />
არის კიბერ ტერორიზმი მომავლის კონფლიქტი? ვითარდება კი ციფრული ანდერგრანდი ამჟამად? ამ კითხვებზე პასუხს ბლოგის შემდეგ სტატიებში მიიღებთ დანარჩენს კი დრო გვიჩვენებს.</div>
</div>
<ul style="background-color: white; border-bottom-width: 0px; border-color: initial; border-image: initial; border-left-width: 0px; border-right-width: 0px; border-style: initial; border-top-width: 0px; font-family: Garamond; font: inherit; line-height: 18px; margin-bottom: 1.5em; margin-left: 0px; margin-right: 1.5em; margin-top: 0in; padding-bottom: 0px; padding-left: 1.5em; padding-right: 0px; padding-top: 0px; vertical-align: baseline;" type="disc">
</ul>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; border-bottom-width: 0px; border-color: initial; border-image: initial; border-left-width: 0px; border-right-width: 0px; border-style: initial; border-top-width: 0px; font-family: Garamond; font: inherit; line-height: 18px; margin-bottom: 0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 0in; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="border-bottom-width: 0px; border-color: initial; border-image: initial; border-left-width: 0px; border-right-width: 0px; border-style: initial; border-top-width: 0px; font: inherit; margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; vertical-align: baseline;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; border-bottom-width: 0px; border-color: initial; border-image: initial; border-left-width: 0px; border-right-width: 0px; border-style: initial; border-top-width: 0px; font-family: Garamond; font: inherit; line-height: 18px; margin-bottom: 0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 0in; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; border-bottom-width: 0px; border-color: initial; border-image: initial; border-left-width: 0px; border-right-width: 0px; border-style: initial; border-top-width: 0px; font-family: Garamond; font: inherit; line-height: 18px; margin-bottom: 0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 0in; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="border-bottom-width: 0px; border-color: initial; border-image: initial; border-left-width: 0px; border-right-width: 0px; border-style: initial; border-top-width: 0px; font: inherit; margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; vertical-align: baseline;"><strong><o:p></o:p></strong></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; border-bottom-width: 0px; border-color: initial; border-image: initial; border-left-width: 0px; border-right-width: 0px; border-style: initial; border-top-width: 0px; font-family: Garamond; font: inherit; line-height: 18px; margin-bottom: 0pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 0in; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<br /></div>
</div>Anonymousnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4940435675973728070.post-26449284635911409542012-05-14T10:40:00.000-07:002012-05-15T06:56:58.946-07:00პასუხისმგებლობა ატვირთულ მასალებზე<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div style="text-align: justify;">
20 აპრილს გერმანიის სასამართლომ გამოიტანა გადაწყვეტილება, რომლის მიხედვითაც <b>Youtube</b> პასუხისმგებელია მომხმარებლების მიერ ატვირთული დეფამაციური და საავტორო უფლებების დამრღვევი მასალების კონტროლზე. GEMA, გერმანული საავტორო უფლებების დამცველი ორგანიზაცია, თავის სარჩელში ამტკიცებდა, რომ 12 მუსიკალური ვიდეო რომელიც ატვირთულ იქნა Youtube-ზე არღვევდა საავტორო უფლებებს. 12- დან 7 შემთხვევაში სასამართლომ გაითვალისწინა სასარჩელო მოთხოვნა. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
საინტერესოა ჩანაწერი ყველაზე რეიტინგული ქართული პორტალის myvideo.ge-ს სამომხმარებლო შეთანხმებაში: <span style="color: blue;">"3.10. <span style="background-color: white; font-family: Sylfaen; line-height: 20px; text-align: -webkit-auto;">ავტორი თანახმაა, რომ მას ეკისრება სრული პასუხისმგებლობა მის მიერ საიტზე განთავსებულ ვიდეორგოლებთან დაკავშირებით. ადმინისტრაციას არ ეკისრება პასუხისმგებლობა ვიდეორგოლების შინაარსზე და კანონმდებლობასთან მათ შესაბამისობაზე, საავტორო უფლებების დარღვევაზე, სასაქონლო ნიშნების, ფირმების დასახელებებისა და მათი ლოგოტიპების არასანქციონირებულ გამოყენებაზე, აგრეთვე, საიტზე ვიდეორგოლების განთავსებასთან დაკავშირებით მესამე პირთა უფლებების შესაძლო დარღვევაზე. მესამე პირთაგან ვიდეორგოლის განთავსებასთან დაკავშირებული პრეტენზიების მიღების შემთხვევაში, ავტორი დამოუკიდებლად და საკუთარ ხარჯზე მოაგვარებს აღნიშნულ პრეტენზიებს."</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white; font-family: Sylfaen; font-size: 10px; line-height: 20px; text-align: -webkit-auto;"><br /></span></div>
<div style="text-align: -webkit-auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Sylfaen;"><span style="line-height: 20px;">როგორც ჩანს გერმანიის სასამართლოსთვის მსგავსი ტიპის ჩანაწერი Youtube-ის სამომხმარებლო შეთანხმებაში საკმარისი არ აღმოჩნდა.</span></span></div>
</div>
<div style="text-align: -webkit-auto;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Sylfaen; font-size: x-small;"><span style="line-height: 20px;"><br /></span></span></div>
</div>
</div>Levan Bodzashvilihttp://www.blogger.com/profile/04533101979004300508noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4940435675973728070.post-11280460892199501222012-05-14T09:56:00.001-07:002012-05-15T06:56:36.405-07:00მონოპოლია ინტერნეტში - რატომ დააჯარიმეს Google<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div style="text-align: justify;">
ცოტა ხნის წინ საფრანგეთის სასამართლომ Google-ს 500 000 ევროს გადახდა დააკისრა. სასამართლომ განმარტა, რომ კომპანიამ ბოროტად გამოიყენა მისი დომინანტური პოზიცია ბაზარზე. ფრანგული, ისევე როგორც ევროკავშირის ანტიმონოპოლიური კანონმდებლობა (ეს უკანასკნელი სავალდებულოა ყველა წევრი ქვეყნისათვის), კრძალავს ბაზარზე დომინანტური მდგომარეობის ბოროტად გამოყენებას, რაც გამოიხატება,<i> inter alia, პროდუქციაზე </i>ისეთი ფასების დაწესებით, რომელიც წარმოების ხარჯზე დაბალია. კონკურენციის სამართალში ამას ეწოდება<i style="font-weight: bold;"> predatory pricing </i>და იგი დაიშვება მცირე ხნით განსაკუთრებულ შემთხვევებში<i style="font-weight: bold;"> </i>(პრომო აქცია, სხვ.)<i style="font-weight: bold;"> </i>და იმ პირობით, რომ იგი იქნება არამრავალჯერადი, ხანმოკლე და მომხმარებლის უფლებებზე ორიენტირებული. ამასთან ასეთი ქმედება გამართლებული უნდა იყოს იმით, რომ სხვა რაიმე საშუალებით დასახული მიზანი ვერ იქნებოდა მიღწეული.</div>
<a name='more'></a><div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Google-ის შემთხვევაში საკითხი ეხებოდა ამ უკანასკნელის მიერ მომხმარებლისათვის შეთავაზებულ პაკეტს, რომელიც მოიცავდა რუქებსა და მასთასნ დაკავშირებულ სერვისებს უფასოდ. სარჩელი მცირე ფრანგული კარტოგრაფიული კომპანიის მიერ იყო წარდგენილი. აღსანიშნავია, რომ იგივე სახის სარჩელი არ დააკმაყოფილა გერმანიის სასამართლომ გასული წლის აპრილში.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
რატომ არის აღნიშნული საქმე მნიშვნელოვანი?</div>
<div style="text-align: justify;">
1. თუ კომპანია მომხმარებელს უფასო კარტოგრაფიულ სერვისს სთავაზობს, არის თუ არა ასეთი ქმედება მომხმარებლის ინტერესებში? ბუნებრივია არის, მაგრამ საქმე იმაშია, რომ ასეთი მოქმედება ეწინააღმდეგება კონკურენციის წესებს, რომლის ამოსავალი წერტილი არის ბაზრის თავისუფლება და კონკურენციის შენარჩუნება, რაც კონკურენციის სამართლის მიხედვით უფრო მეტი საზოგადოებრივი სიკეთეა ვიდრე დემპინგური ფასებით მომხმარებლის კმაყოფილება.</div>
<div style="text-align: justify;">
2. როგორც ვხედავთ, ელექტრონულმა კომერციამ ბაზრიდან პრაქტიკულად გამოდევნა ან მაქსიმალურად შეავიწროვა ბეჭდვითი კომპანია. ეს ნიშნავს, რომ ბეჭდვითი, საგამომცემლო ბიზნესის წარმოების მომავალი ელექტრონული, ციფრულ მეთოდით უფრო მომგებიანი ხდება და შესაბამისად ასეთი კომპანიები იკავებენ სხვების ადგილს და მოიპოვებენ დომინანტურ პოზიციას.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
სრული სტატია<a href="http://www.e-comlaw.com/e-commerce-law-reports/article_template.asp?Contents=Yes&from=eclr&ID=795" target="_blank">http://www.e-comlaw.com/e-commerce-law-reports/article_template.asp?Contents=Yes&from=eclr&ID=795</a></div>
</div>Levan Bodzashvilihttp://www.blogger.com/profile/04533101979004300508noreply@blogger.com14tag:blogger.com,1999:blog-4940435675973728070.post-68346683748152630672012-05-14T07:49:00.001-07:002012-05-15T06:56:17.909-07:00ოფლაინ და ონლაინ არბიტრაჟი<div>
<a href="http://www.sussmanadr.com/images/arbitrate.jpg" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em; text-align: justify;"><img border="0" height="142" src="http://www.sussmanadr.com/images/arbitrate.jpg" width="200" /></a>
</div>
<div style="text-align: justify;">
ტექნოლოგიების განვითარებამ გადაინაცვლა დავის მოგვარების სფეროშიც, რამაც მოგვცა შესაძლებლობა მოვაგვაროთ მხარეთა შორის უთანხმოებები ონლაინ რეჟიმში. თუმცა ამის მიუხედავად ტრადიციულ და ონლაინ არბიტრაჟს შორის მაინც არსებობს გარკვეული განსხავავებები და დავის მოგვარების ეს ორი ფორმა არანაირად არ არის იდენტური.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<a name='more'></a><div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<b></b><br />
<div style="text-align: justify;">
<b><b>1. შესავალი:</b></b></div>
<b>
</b><br />
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
ის აზრი, რომ ონლაინ არბიტრაჟი უბრალოდ ონლაინ მექანიზმებისა და ტრადიციული არბიტრაჟის ნაკრებია სიმართლეს არ შეესაბამება. ამ სტატიის მთავარი აზრია ონლაინ არბიტრაჟის განსხვავება ტრადიციულისაგან არა მხოლოდ იმით რომ ის ონლიან რეჟიმში წარმოებს არამედ იმითაც რომ მისი ელემენტები ხშირად ახალია და უცხო ტრადციული არბიტრაჟის მომხრეებისთვის. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
იმისათვის, რომ განვმარტოთ ონლაინ არბიტრაჟი, კარგი იქნება თუ გადავხედავთ მისი "წინაპრის" ტრადიციული არბიტრაჟის ელემეტებს. ბუნებრივია, რომ ამ ორს საკმაოდ ბევრი აქვთ საერთო, თუმცა ასევე ბევრია განსხვავება მათ ელემენტებს შორის. მეტიც, ზოგიერთი შემადგენელი ელემენტი შეიძლება საერთო არც იყოს და ეკუთვნოდეს მხოლო არბიტრაჟის ერთ ფორმას. ამიტომაც აუცილებელია ორივე ფორმის შემადგენელი ელემენტის შესწავლა სრულყოფილი განმარტების მისაღებად.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<b></b><br />
<div style="text-align: justify;">
<b><b>2. ონლაინ არბიტრაჟი და ტრადიციული არბიტრაჟის ელემენტები</b></b></div>
<b>
</b><br />
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
საარბიტრაჟო ელემენტები ხშირად განსხვავდება სამართლებრივი სისტემების მიხედვით, რაც გარკვეულწილად ხელს შეგვიშლის ზოგადი განმარტების ჩამოყალიბებში. მიუხედავად ამისა, არბიტრაჟის ზოგიერთი ელემენტი ბევრ ქვეყანაში მსგავსია. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
არბიტრაჟის განმასხვავებელი ნიშნების გათვალისწინებით, შეიძლება დავინახოთმათი საერთო ნიშნებიც. არსებობს რამოდენიმე განმარტება, თუმცა ჩემი აზრით შემდეგი სახის განმარტება უფრო ფართო და მისაღებია: </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
"არბიტრაჟი არის მექანიზმი, რომელიც ორი ან მეტი პიროვნების ინტერესიდან გამომდინარე, ანდობს ერთ ან მეტ პიროვნებას, არბიტრს, მათ შორის არსებული დავის გადაწყვეტას. არბიტრი ამ შემთხვევაში იღებს უფლებამოსილებას კერძო შეთანხმების საფუძველზე და არა სახელმწიფო ორგანოსგან, და ამით მას ეძლევა უფლება გადაწყვიტოს მხარეთა შორის წამოჭრილი დავა." </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
ამ განმარტებიდან გამომდინარე შეიძლება დავასკვნათ შემდეგი, იმისათვის რომ პროცესი მიჩნეულ იქნეს არბიტრაჟად, ის უნდა ატარებდეს შემდეგ დამახასიათებელ ნიშნებს:</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
-არბიტრაჟისათვის მიმართვის ორმხრივი თანხმობა </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
-არბიტრების არჩევის უფლება</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
-სამართლიანი განხილვის უფლება</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
-შესასრულებლად სავალდებულო გადაწყვეტილება</div>
<b></b><br />
<div style="text-align: justify;">
<b><br /></b></div>
<b>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>2.1 არბიტრაჟისათვის მიმართვის ორმხრივი თანხმობა </b></div>
</b><br />
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
ორმხირვი თანხმობა მიჩნეულია ტრადიციული არბიტრაჟის ერთ-ერთ ფუნდამენტალურ პრინციპად და აუცილებელია საარბიტრაჟო პროცესის ლეგიტიმიზაციისათვის. საარბიტრაჟო შეთანხმებების დროს, აუცილებელია რომ არსებობდეს, ნამდვილი ოფერტი და აქცეპტი და სამართლებრივი ვალდებულების წარმოშობის განზრახვა. საკმაოდ კარგად ჩამოყალიბებული წესია, რომ დაუშვებელია მხარეებზე ზეწოლის განხორიელება თანხმობის მიღების მიზნით და გადაწყვეტილების მიღების მართებულობისათვის აუცილებელია თავისუფალი და დამოუკიდებელი თანხმობა.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
მიუხედავად ამისა, ონლაინ (არატრადიციულ) საარბიტრაჟო შეთანხმებაში მონაწილეობა შეიძლება ყოველთვის ურთიერთშეთანხმებითი არ იყოს. ზოგიერთ შემთხვევაში, მხარეებმა შეიძლება ჭეშმარიტად არ გამოხატონ საკუთარი თანხმობა და ამ დროს არბიტრაჟში მონაწილეობა არაპირდაპირი "ზეწოლის" შედეგად იქნეს განხორციელებული. ზოგიერთი ექსპერტის აზრით, ხშირ შემთხვევაში საკუთარი ნებით თანხმობა "სამართლებრივი ფანტაზიაა".</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
მაგალითად, უტყუარი არჩევანის ნაკლებობამ შეიძლება მიგვიყვანოს ონლაინ ან ოფლაინ რეჟიმში არბიტრაჟის ჩატარებაზე თანხმობის არ არსებობამდე. არჩევანის ამგვარი ნაკლებობა შეიძლება აშკარა გახდეს იმ შემთხვევაში სადაც სახეზეა მონოპოლიური ძალაუფლება ან არსებობს დავამდე არსებული არბიტრაჟი მწარმოებლისა და მომხმარებლის (B2C) შეთანხმებაში. ამ შემთხვევებში, სუსტ მხარეს უწევს არჩევანის გაკეთება საარბიტრაჟო შეთანხმებასა და ხელშეკრულებაზე უარის თქმას შორის. ძალაუფლებებს შორის ბალანსის არ არსებობის გამო, შეიძლება მიჩნეულ იქნეს, რომ მხარე ჩაება საარბიტრაჟო შეთანხმებაში არაპირდაპირი ზეწოლის შედეგად.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
ამის გამო კი წინა პლანზე იწევს შემდეგი საკითხი: არის თუ არა პირდაპირი თანხმობის არ არსებობა არბიტრაჟის გაუქმების საფუძველი.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
ზოგიერთი აკადემიკოსი ამტკიცებს, რომ როდესაც სახეზეა საარბიტრაჟო ხელშეკრულებაში მონაწილეობასთან დაკავშირებით არჩევანის ნაკლებობა, სასურველია არბიტრაჟის არჩევა, რადგან ამ დროს საჭიროა ხელშეკრულების ფორმირება და პროცესის სამართლიანობა გადაწონის და ჩაანაცვლებს თანხმობის არსებობას.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
საბოლოო ჯამში შეიძლება ითქვას, რომ იქ სადაც მხარეთა ძალაუფლებებს შორის სახეზეა დისბალანსი, სუსტმა მხარემ შეიძლება ჭეშამარიტი რწმენით არ გამოხატოს საკუთარი თანხმობა არბიტრაჟთან დაკავშირებით, თუმცა ამან შეიძლება ხელი არ შეუშალოს ონალინ არბიტრაჟზე შეთანხმებას, თუ სხვა მოთხვონილებები, როგორიცაა ნაკლებად ძვირი საარბიტრაჟო პროცესი და პროცესის სამართლიანობა, ჩაანაცვლებენ თანხმობას.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<b></b><br />
<div style="text-align: justify;">
<b><b>2.2 არბიტრების არჩევის უფლება</b></b></div>
<b>
</b><br />
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
ტრადიციულ არბიტრაჟში არბიტრები არ არიან სახელმწიფოს წარმომადგენლები და როგორც წესი მათი არჩევა ხდება მხარეების მიერ.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
მხარეების მიერ არჩეული არბიტრი უნდა იყოს დამოუკიდებელი და მიუკერძოებელი. ტერმინი დამოუკიდებლობა, შემდეგი სახით შეიძლება გავიგოთ: </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
დამოუკიდებლობა არის ის რაც ზომავს არბიტრსა და მხარეთა შორის პირად, სოციალურ და ფინანსურ ურთიერტბას. რაც უფრო ახლოა ამ სფეროებს შორის კავშირი, მით უფრო ნაკლებად არის არბიტრი დამოუკიდებელი.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
არბიტრის დამოუკიდებლობის განსაზღვრა შესაძლებელია არბიტრაჟის ჩატარებამდე და ის წარმოადგენს ობიექტურობის ტესტს, რაც განსაზღვრავს არბიტრის შესაძლებლობას წარმართოს მოლაპარკებები მხარეებს შორის დამოუკიდებლად და მიკერძოების გარეშე.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
მიუკერძოებლობა წარმოადგენს სუბიექტურობის იმ ცნებას, გამოიხატება არბიტრსა და მხარეს შორის მისწრაფების არ არსებობაში, რაც შეიძლება გამოიხატოს პრივლეგირებული ურთიერთობიდან.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
დამოუკიდებლობა და მიუკერძოებლობა არბიტრაჟის განმარტებაში უმნიშვნელოვანეს როლს ასრულებენ. არბიტრები არ შეიძლება იყვნენ მხარეების წარმომადგენლები, და ისინი უნდა დარჩნენ დამოუკიდებელნი და მიუკერძოებულები, წინააღმდეგ შემთხვევაში ვერ გამოიტანენ სამართლებრივ გადაწყვეტილებას.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
ონლაინ არბიტრაჟთან მიმართებაში კი ეს ორი ტერმინი კიდევ უფრო მაღალ დონეზე ადის. ნებისმიერ სარბიტრაჟო პროცესში, პროცედურულ პრინციპებთან მკაცრი კავშირი აუცილებელია.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
დამოუკიდებლობა და მიუკერძოებლობა იმდენად ცენტრალური პროცესია, რომ ონლაინ არბიტრაჟის ჭეშმარიტ არბიტრჟად ჩამოყალიება მათ გარეშე ფაქტიურად შეუძლებელია და მათი შეზღუდვა კი დაუშვებელი - მხარეთა ორმხრივი შეთანხმების არსებობის გარდა.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>2.3 სამართლიანი განხილვის უფლება</b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><br /></b></div>
<div style="text-align: justify;">
სამართლიანი განხილვა ნებისმიერი არბიტრაჟის სასიცოცხლო კომპონენტია, რადგან ის პროცესი რომელსაც არ გააჩნია სამარლიანი განხილვა შეიძლება არც იყოს მიჩნეული არბიტრაჟად. სამართლიანი განხილვის უფლება არბიტრაჟში ეხება თანასწორობის უფლებასა და უფლებას რომ პირის პოზიცია იქნეს გათვალისწინებული.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
ონლაინ არბიტრაჟში, სამართლიანი განხილვის ყველა მოთხოვნასთან თანხვედრამ, შეიძლება გავლენა იქონიოს ონლაინ არბიტრაჟის ღირებულებასა და სისწრაფეზე. სისწრაფისა და ღირებულების ეფექტურობა კი ონლაინ არბიტრაჟის უპირატესობებია, რაც ამ უკანასკნელს უფრო სასურველს ხდის ტრადიციულ არბიტრაჟთან მიმართებაში.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
სამართლიან განხილვასთან ერთად ონლაინ არბიტრაჟის მთავარი ელემენტია, რომ ის სწრაფი და ხელმისაწვდომი იყოს. ონლაინ რეჟიმში ორივე მათგანის მიღწევა შესაძლებელია გარკვეული ზედმეტი ხარჯების შემცირებით, როგორიც არის მგზავრობა და საცხოვრებლის ხარჯები.</div>
<div style="text-align: justify;">
<b><br /></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>2.4 შესასრულებლად სავალდებულო გადაწყვეტილება</b></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
ტრადიციულ არბიტრაჟში, გადაწყვეტილები სავალდებულოობა ყველაზე მნიშვნელოვანი ელემენტია საქმის წარმოების დროს. მხარეები, არბიტრაჟზე შეთანხმების შემდგომ, აძლევენ არბიტრებს იურიდიულ როლს, რომ გადაწყვიტონ დავა და გამოიტანონ გადაწყვეტილება, რომელიც ისევე იქნება ეფექტური როგორც სასამართლოს გადაწყვეტილება.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
ონლაინ არბიტრაჟის დროს კი გადაწყვეტილება ყოველთვის სავალდებულო არ არის. ასეთ შემთხვევბში გადაწყვეტილება არც ერთი მხარისთვის არ არის სავალდებულო ან ცალმხირვად სავალდებულოა. იმ შემთხვევაში თუ ონლაინ არბიტრაჟი არც ერთ მხარეს არ ავალდებულებს, დაუშვებელია პროცესის ჭეშმარიტ არბტირაჟად აღიარება, რადგან გადაწყვეტილება არ არის სასამართლოს გადაწყვეტილების მსგავსი და არბიტრსაც არ გააჩნია იურიდიული როლი.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
იმ დროს როდესაც არბიტრაჟის სავალდებულოობა დამოკიდებულია ერთ-ერთი მხარის განზრახვაზე, პროცესი შეიძლება მივიჩნიოთ ჭეშმარიტ არბიტრაჟად თუ მხარე გადაწყვეტილების გამოტანის შემდეგ აღიარებს, რომ მას აქვს სავალდებულო ძალა. ზოგიერთი სამართლებრივი სისტემა გამორჩეულად აძლევს მხარეს უფლებას, რომ მორიგდნენ თუ რა შემთხვევაში იქნება გადაწყვეტილება სავალდებულო <- პირობადებული არბიტრაჟი. სხვა სამართლებრივ სისტემებში კი, პირობადებული არბიტრაჟი შეიძლება ჭეშმარიტ არბიტრაჟად იქნეს მიჩნეული, თუ არბიტრაჟისათვის აუცილებელი პროცესუალური სტანდარტები სახეზე იქნება. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>3. ონლაინ არბიტრაჟი</b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><br /></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>3.1 განსაკუთრებული მახასიათებლები</b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><br /></b></div>
<div style="text-align: justify;">
ონლაინ საარბიტრაჟო პროცესი ხორციელდება სრულიად ონლაინ რეჟიმში, ონლაინ კომუნიკაციის საშუალებით ან ნაწილობრივ ონლაინ რეჟიმში. სრულიად ონლაინ არბიტრაჟში მთელი პროცესი მიმდინარეობს ელ-ფოსტის, ვიდეო კონფერენციის და სხვა ვებზე დაფუძნებული კომუნიკაციების საშუალებით. ნაწილობრივი ონლაინ არბიტრაჟი კი ხორციელდება ზემოთხსენებული კომუნიკაციის საშუალებებითა და ოფლაინ მახასიათებლებით, როგორიცაა პირდაპირი შხვედრები და ფაქსის ან ფოსტის გამოყენება, არბიტრებს შორის კომუნიკაცია და გადაწყვეტილების მიწოდება.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>3.2 განმარტება</b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><br /></b></div>
<div style="text-align: justify;">
ყოველივე ზემოთხსენებულიდან გამომდინარე შეგვიძლია დავასკვნათ, რომ:</div>
<div style="text-align: justify;">
ონლაინ არბიტრაჟი არის პროცესი, რომლის საშუალებითაც მხარეებს ორმხრივი თანხმობის საფუძველზე შეუძლიათ დავის გადაცემა არასამთავრობო დაწესებულებისათვის, რომელსაც ირჩევენ თვითონ მხარეები, რათა მოხდეს სავალდებულო, არასავალდებულო ან ცალმხრივად სავალდებული გადაწყვეტილების გამოტანა, რომელიც გადაწყვეტს დავას ნეიტრალური პროცესების გათვალისწინებით, რაც მოიცავს სამართლიან განხილვას მხარეთა შეთანხმების ან არბიტრაჟის ტრიბუნალის გადაწყვეტილების შესაბამისად. ონლაინ არბიტრაჟის პროცესი შეიძლება განხორციელდეს სრულიად ონლაინ ან ნაწილობრივ ონლაინ რეჟიმში ინტერნეტ ტექნოლოგიის გამოყენებით.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
აქედან გამომდინარე ონლაინ არბიტრაჟის დაყოფა შეიძლება შემდეგ ნაირად:</div>
<div style="text-align: justify;">
-სრულიად ონლაინ სავალდებულო არბიტრაჟი</div>
<div style="text-align: justify;">
-სრულიად ონლაინ არასავალდებულო არბიტრაჟი</div>
<div style="text-align: justify;">
-ცალმხრივად სავალდებულო ონლაინ არბიტრაჟი</div>
<div style="text-align: justify;">
-ნაწილობრივ ონლაინ სავალდებულო არბიტრაჟი</div>
<div style="text-align: justify;">
-ნაწილობრივ ონლაინ ცალმხრივი სავალდებულო არბიტრაჟი</div>
<div style="text-align: justify;">
-ნაწილობრივ ონლაინ არასავალდებულო არბიტრაჟი.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>Anonymousnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4940435675973728070.post-45028725071767085492012-05-13T06:42:00.000-07:002012-05-15T06:55:56.615-07:00გლობალური კიბერ უსაფრთხოების ზოგადი მიმოხილვა<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif;">21-ე საუკუნე ვირტუალური სამყაროსა და ზოგადად ინტერნეტ კავშირის ეპოქაა,
ამ ორი ელემენტის ერთობლიობა კი აყალიბებს ყოველდღიური ცხოვრების განუყოფელ ნაწილს,
რომელსაც კიბერსივრცეს ვუწოდებთ. მისი დახმარებით, შეგვიძლია ფაქტიურად მომენტლურად
მივიღოთ სასურველი ინფორმაცია, დავამყაროთ კავშირი მსოფლიოს ნებისმიერი წერტილიდან
და მივიღოთ მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილებები. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif;">მიუხედავად აღნიშნული სიკეთეებისა კიბერსივრცის დღევანდელი არქიტექტურა
ვერ გვაძლევს ამ კავშირების უსაფრთხოების გარანტს, რაც მნიშვნელოვანი საფრთხის წინაშე
აყენებს უბრალო მოქალაქეებს, მსოფლიო ეკონომიკასა და რაოდენ გასაკვირიც არ უნდა იყოს
გლობალურ ინფრასტრუქტურას. ამის ნათელი მაგალითები კი წარსულსა და აწმყოშიც მრავლად
არის.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif;">ამ მიზეზებიდან გამომდინარე კიბერ უსაფრთხობა წარმოადგენს თანამედროვე
სამყაროს ნამდვილ გამოწვევას, რომელთან გამკლავებაც, მხოლოდ სამართალმცოდნეების, უსაფრთხოების
ექსპერტებისა და საზოგადოების აქტიური მონაწილეობით არის შესაძლებელი. იმასათვის, რომ
უფრო ნათლად დაგანახოთ აღნიშნული პრობლემის რეალურობა, წარმოგიდგინოთ სტატისტიკურ მონაცემებს,
გლობალური კიბერ დანაშაულის შესახებ.</span><br />
<a name='more'></a><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif;">აღნიშნული ინფორმაცია დაფუძნებულია ისეთი გავლენიანი კომპანიების ანგარიშებზე,
როგორებიცაა სიმანტეკი, ბლუ ქოათი, მაქაფი, სოფოს, პანდა სექურითი და ასევე ჯორჯიის
შტატის 2011 წლის კიბერ უსაფრთხოების სამიტი. მოდით თვალი გადავავლოთ ამ კომპანიების
მიერ განხორციელებულ კვლევებს.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif;">2011 წლის 7 სექტემბერს, კომპანია სიმანტეკმა, რომელიც ბაზარზე ყველაზე
მსხვილი კომპანიაა უსაფრთხოების პროგრამების წარმოების მხრივ, გამოაქვეყნა შემაშფოთებელი
ანგარიში კიბერ დანაშაულთან დაკავშირებით. თუ ვიმსჯელებთ მსოფლიოს 24 ქვეყანაში ჩატარებული
კვლევის მიხედვით კიბერ დანაშაულით მიყენებული გლობალური ფინანსური ზიანი წლიურად
114 მილიარდ აშშ დოლარს შეადგენს, ხოლო ამას თუ დავუმატებთ დაკარგული დროის ანაზღაურებასაც
ეს ციფრი კიდევ სამჯერ გაიზრდება და 388 მილიარდ
აშშ დოლარს წარმოადგენს.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif;">აღსანიშნავია ის ფაქტი, რომ ეს მაჩვენებელი $218 მილიარდით მეტია ვიდრე
გლობალური დათბობის შედეგად მსოფლიოს ინფრასტრუქტურისათვის მიყენებული ზიანი.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif;">ამასთან ერთად 2011 წელს ექსპერტებმა წარმოდგინეს შემაშფოთებელი ანგარიში,
რა დროსაც მოხდა კიბერ დანაშაულისა და ნარკოტიკების შავი ბაზრის საინტერესო შედარება.
რომლის თანახმადაც, თუ კიბერდანაშაულთან ბრძოლისათვის საჭირო სახსრებს შევადარებთ,
იმ თანხებს, რომლებიც საჭიროა გლობალური მასშტაბით, კოკაინის, ჰეროინისა და მარუხუანის
შავი ბაზრის წინააღმდეგ საბრძოლველად, აღმოვაჩენთ რომ მსოფლიოს კიბერდანაშაულთან ბრძოლა
$100 მლრდ-ით უფრო მეტი უჯდება ვიდრე ნარკოტიკების შავ ბაზართან ბრძოლა. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif;">ოფიციალური მონაცემების თანახმად, მსოფლიოს სრულწლოვანი მოსახლეობის
69%-ს პირადად შეხება ჰქონდა კიბერ დანაშაულთან. ამ მაჩვენებელს თუ უფრო დავხვეწავთ
აღმოვაჩენთ, რომ ყოველ წამს 14 სრულწლოვანი ადამიანი ხდება კიბერ დანაშაულის მსხვერპლი,
ეს მაჩვენებელი კი დღიური გათვლებით 1 მილიონზე მეტი გამოდის. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif;">კომპანია პანდა სექურითიმ 2012 წლის იანვრის თვეში, წარმოადგინა წლიური
ანგარიში, რომლის მიხედვითაც თუ ვიმსჯელებთ 2011 წლის დასაწყისში ყოველდღიურად
73,000-ზე მეტი ახალი სახეობის ზიანის მომტანი პროგრამა იქნა დაფიქსირებული. მათ უმრავლესობას
კი ტროიანები შეადგენს. ტროიანი არის ზიანის მომტანი პროგრამების ის გავრცელებული სახეობა,
რომელიც კიბერდამნაშავეს აძლევს საშუალებას დაიმორჩილოს კომპიუტერული მოწყობილობა მისი
მფლობელის ნებისაგან დამოუკიდებლად, ამასთანავე ის შეიძლება ისე მოქმედებდეს, რომ თქვენ
ვერასოდეს შეამჩნიოთ მისი არსებობა.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif;">2011 წლის მეორე ნახევარში, ზიანის მომტანი პროგრამების რაოდენობა თითქმის
10 მილიონით გაიზარდა და წლის ბოლოს 57 მილიონი შეადგინა, როგორც აღნიშნული სლაიდი
გვიჩვენებს ზიანის მომტანი პროგრამების ოდენობა დრამატულად იზრდება. ეს კი კიდევ ერთხელ
უსვამს ხაზს იმ ფაქტს, რომ აუცილებელია კიბერსივრცის უსაფრთხოების გაძლიერებაზე ზრუნვა
და ამ სფეროს სამართლებრივი დარეგულირება.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif;">მრავალ გავლენიან ექსპერტსა და კომპანიას თუ დავუჯერებთ, მსოფლიოს კიბერ
სივცრისა და ინფორმაციული უსაფრთხოებისათვის მთავარ საფრთხეს რათქმა უნდა კიბერ დამნაშავეები
წარმოადგენენ, თუმცა რაოდენ გასაკვირიც არ უნდა იყოს მათ შემდეგ კომპანიებისათის მთავარ
საფრთხეს მათივე თანამშრომლები წარმოადგენენ. განვითარებულ ქვეყნებში საკმაოდ ხშირია
კომპანიებისა თუ სახელმწიფო სტრუქტურების განაწყენებული თანამშრომლების მიერ ინფორმაციული
ტექნოლოგიების გამოყენებით მართლსაწინააღმდეგო ქმედებების განხორციელება საკუთარი დამსაქმებლების
მიმართ, რაც ამ პიროვნებებს კიბერდამნაშავეებად აქცევს.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: white; background-image: initial; background-origin: initial; color: #333333; font-family: Sylfaen, serif; font-size: 10pt; line-height: 115%;"> </span><span lang="GEO/KAT" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: white; background-image: initial; background-origin: initial; color: #333333; font-family: Sylfaen, serif; line-height: 115%;">კიბერდამნაშავეები შეიძლება დავყოთ სამ ძირითად
ჯგუფად. ესენი არიან ჰობისტები - ანუ ჰაქტივისტები, როგორებიც არიან დაჯგუფება </span><span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: white; background-image: initial; background-origin: initial; color: #333333; font-family: Sylfaen, serif; line-height: 115%;">Anonymous </span><span lang="GEO/KAT" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: white; background-image: initial; background-origin: initial; color: #333333; font-family: Sylfaen, serif; line-height: 115%;">და </span><span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: white; background-image: initial; background-origin: initial; color: #333333; font-family: Sylfaen, serif; line-height: 115%;">LulzSec.</span><span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: white; background-image: initial; background-origin: initial; color: #333333; font-family: Sylfaen, serif; line-height: 115%;"> <span lang="GEO/KAT">ისინი არ ცდილობენ თანხის
მოპარვას, ისინი ცდილობენ პოლიტიკური მესიჯის მიწოდებას. ასევე ორგანიზებული კრიმინალური
დამნაშავეები - რომლებიც ყველა საზიანო ქმედებას გარკვეული თანხის მიღების გამო აკეთებენ.
კიბერ ჯაშუშები - ადამიანები, რომლებიც ცდილობენ კიბერ საბოტაჟის მოწყობას, როგორც
ეს მოხდა 2010 წელს ირანის და 2007 წელს კი ესტონეთის შემთხვევაში ან კიბერ ომის წამოწყებას,
რომელიც განხორციელდა 2008 წელს რუსეთის მიერ საქართველოს წინააღმდეგ. </span></span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif;">არ შემიძლია ასევე არ შევეხო ისეთ აქტუალურ თემას, როგორიც ტერორიზმია. მიუხედავად ტერორისტული აქტის ჩადენის ტრადიციული
მეთოდებისა, კიბერსივრცის განვითარებასთან ერთად ტერორისტების ყურადღება აქტიურად გადმოერთვება
კიბერსივრცეში რაც მას ნამდვილ ბრძოლის ველად აქცევს. აღნიშნული კი გლობალურ კრიტიკულ
ინფრასტრუქტურას, როგორიცაა მილსადენები, ელექტრო სადგურები, ტრანსპორტი, საკომუნიკაციო
სისტემები, საფრთხის წინაშე ჩააგდებს. თუ სულ რაღაც 5 წლის წინ აღნიშნული მხოლოდ, ფანტასტიკური
ჟანრის ფილმებში გვხვდებოდა, დღეს ის უკვე რეალობად იქცა. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif;">ამის ნათელი მაგალითი იყო 2010 წელს აღმოჩენილი კომპიუტერული ჭია </span><span style="font-family: Sylfaen, serif;">Stuxnet</span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif;">. ინფორმაციული უსართხოების ექსპერტების განცხადებით,
</span><span style="font-family: Sylfaen, serif;">StuxneT
</span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif;">იყო პირველი კომპიუტერული ჭია რომელიც აკვირდებოდა
ირანის ატომურ ინფრასტრუქტურას, თავისით სწავლობდა მისი გაკონტროლების ხერხებს და კონფიგურაციის
შემთხვევაში შეეძლო სხვა კრიტიკული ინფრასტრუქტურების მართვაც. ეს კომპიუტერული ჭია
მთელი მსოფლიოს მასშტაბით იყო გავრცელებული და დიდი პოპულარობით სარგებლობდა შავ ბაზარზე,
რა დროსაც მოხდა კიბერსივრცეში მისი სხვადასხვა ვარიანტების გავრცელება. აღნიშნულის
გამო მისი შემქმნელების დადგენა ფაქტიურად შეუძლებელი გახდა. საინტერესო ის ფაქტი,
რომ მისი აქტივობის ძირითად ზონებს წარმოადგენდნენ ირანი, ინდონეზია, ინდოეთი და პაკისტანი.</span><span style="font-family: Sylfaen, serif;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraph" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br />
<br /></div>
</div>Anonymousnoreply@blogger.com0